4. Seria warsztatów z gotowania

oznacza kroki, które należy podjąć aby zrealizować cele danych warsztatów.

oznacza gry na budowanie zespołu, łamacze lodów.

sugeruje sposób przeprowadzenia ćwiczenia.

to część teoretyczna.

to gry wprowadzające uczestnika w etap tworzenia opowieści cyfrowych.

4.1 Pierwsza sesja


Podstawowe cele pierwszej sesji to:

• Tworzenie więzi w grupie dzięki tworzeniu poczucia bezpieczeństwa, wzajemnego szacunku i zrozumienia, oraz umożliwienie uczestnikom podzielenia się wiedzą.
• Umożliwienie uczestnikom docenienia swojej kultury związanej z jedzeniem i podzielenia się nią z innymi (oraz nawyki żywieniowe), jak również kultury żywieniowej swojej nowej ojczyzny poprzez integrację międzykulturową.
• Podzielenie się informacjami historycznymi, geograficznymi (klimat, uprawy, itp.) oraz społecznymi, a przez to odkrywanie zarówno różnic jak i podobieństw.
• Określanie szczególnych różnic, które powodują największą trudność w dostosowaniu, w celu osiągnięcia wzajemnego zrozumienia i akceptacji.
• Definicja tego, co uważamy za „dobre”, zdrowe i odżywcze, zarówno emocjonalnie jak i mentalnie.

Ćwiczenia wprowadzające, łamacze lodów i umowy grupowe

Bardzo ważne jest aby postrzegać grupę jako małą społeczność i dostosować wprowadzenie i ćwiczenia na budowanie zespołu do składu grupy, tak aby zachęcić do uczestnictwa i współpracy bardziej niż do współzawodnictwa.
Moderator nie zachęca do żadnego rodzaju rywalizacji czy wygrywania, tak więc gry powinny być wybrane z rozwagą i odpowiednio dostosowane.

Cukierek na przywitanie

Cukierek na przywitanie jest grą ułatwiającą zapoznawanie się z nowymi osobami i umożliwiającą dowiedzenie się o nich wielu rzeczy. Z worka wybierają cukierki, każdy z nich skojarzony zostaje z jakimś faktem dotyczącym własnej osoby, który później zostanie przedstawiony innym.
Cukierek na przywitanie można wykorzystać w grupie o dowolnej wielkości. Ćwiczenie jednak działa najlepiej w grupach do 12 osób. Wymagane materiały to: cukierek o co najmniej pięciu różnych odmianach (kolor, smak), oraz opcjonalnie tablica do pisania.

Przygotowanie do gry Cukierek na przywitanie

Kup kilka różnorodnych paczek cukierków, wystarczająco dużo, aby każda osoba mogła mieć co najmniej po pięć sztuk. Mogą to być dowolne rodzaje cukierków, ale nie dawaj zbyt wiele możliwości wyboru (ogranicz do około pięciu lub sześciu różnych odmian). Możesz też kupić różne cukierki, które mają różne kolory.

Instrukcje gry

Podaj cukierek i powiedz każdemu z uczestników, aby wybrał od pięciu dowolnych, różnych cukierków. Powiedz jednak, żeby ich jeszcze nie jeść. Po wybraniu cukierków, powiedz im co reprezentuje dany rodzaj/kolor cukierka.

Na tablicy zapisz. Wspomniane kolory to tylko przykład:

• Czerwony – ulubione hobby
• Zielony – ulubione miejsce
• Niebieski – ulubiona potrawa
• Żółty – wymarzona praca
• Pomarańczowy – Dzika karta (powiedz o sobie co chcesz!)

Jeśli nie masz powyższych kolorów, zmień je aby pasowały do tych które masz. Każda z osób, po kolei, przedstawia się a następnie prezentuje po jednym fakcie na każdy cukierek. Następnie, następna osoba, zaczyna powtarzając imię osoby, która siedziała przed nią.

Inne ciekawe łamacze lodów można znaleźć tutaj: Getting to know you

Proponowana umowa grupowa

Przeznacz trochę czasu na przygotowanie umowy grupowej.
Po tym jak uczestnicy uformują grupę do pierwszych wspólnych ćwiczeniach, czas ustalić zasady obowiązujące w grupach.
Umowa grupowa reprezentuje podstawy strukturowe i funkcjonalne właściwej i bezpiecznej sesji w grupie.
Najważniejsze pytania, na które należy odpowiedzieć to:

• Co uczyniło by tą grupę/warsztaty pomocną dla ciebie?
• Co uczyni je bezpiecznym miejscem pracy?
• Co sprawi, że grupa ta będzie dobrym miejscem do nauki?

Link ten prowadzi do strony, na której znajdują się ciekawe pomysły i sposoby tworzenia umowy grupowejProponowana umowa grupowa

Na podstawie naszych doświadczeń, prezentujemy poniższe punkty, które należy wyjaśnić na etapie tworzenia umowy grupowej:

• upewnij się, że każdy może wnieść swój wkład
• rozmowne osoby: pokażcie trochę powściągliwości
• osoby mniej rozmowne: wasz wkład jest bardzo mile widziany
• tylko jedna osoba mówi na raz – podnieś rękę, jeśli chcesz mówić i czekać na swoją kolej
• szanujcie swoje poglądy, nawet jeśli się z nimi nie zgadzacie
• oprócz szacunku dla siebie nawzajem, szanuj także rolę facylitatora w utrzymywaniu wszystkich zaangażowanych i zachowaniu poczucia czasu / harmonogramu
• bądź aktywny!
• poufność – niektórych rzeczy nie powinno się powtarzać poza tą grupą
• bądź świadomy czasu – trzymaj się go, bądź poproś o więcej
• telefony komórkowe wyłączone w celu zminimalizowania zakłóceń
• regularne przerwy

Więcej informacji dotyczących metod partycypacyjnych i pomysłów na ćwiczenia można znaleźć na: http://www.participatorymethods.org/methods

Zapisz kraje pochodzenia poszczególnych uczestników.

Może to być częścią prezentacji lub zostać pokazane na mapie.

Ćwiczenie można przeprowadzić grając w karty, przy wykorzystaniu zdjęć miejsc charakterystycznych dla każdego z krajów.

Mieszamy zdjęcia i dajemy jedno każdemu z uczestników, pytając ich o to gdzie znajduje się pokazane miejsce.

Moderator musi zapoznać się z kuchnią typową dla krajów uczestników.

On/ona musi posiadać wiedzę w zakresie głównych charakterystyk każdego z krajów, preferencji odnośnie składników, sposobów przyrządzania jedzenia, oraz nawyków żywieniowych.

On/ona potrzebuje tej wiedzy aby zrealizować założenia warsztatów.

Aspekty historyczne, geograficzne i religijne są analizowane, tak aby lepiej zrozumieć kuchnię każdego z krajów.

Moderator musi zdawać sobie sprawę z różnic i podobieństw, “filozofii przygotowywania jedzenia”, oraz podstaw każdej tradycji kulinarnej. W Internecie dostępnych jest wiele artykułów, wiec można znaleźć coś odpowiedniego, dopasowanego do ilości posiadanego czasu.
Pomocne może być przygotowanie zbiorczej informacji o każdej z kuchni w formie tabelki. Informacje są dodawane przez członków grup.

Uczestników prosi się o opisanie osobie “obcej” co według nich stanowi esencję ich tradycyjnej kuchni. Praca w parach, a następnie w grupach czteroosobowych.

Każda z grup prezentuje rezultaty dyskusji, a moderator pomaga zrobić to w sposób jasny i spójny. Na tablicy zamieszczają pierwsze notatki dotyczące charakterystyk.

Sesja ta może, w tym punkcie zostać podzielona na dwie, ponieważ znajdziemy w niej wiele różnych tematów do omówienia.

Pierwszą sesję można uznać za zakończoną kiedy każda z grup ukończy prezentację.

Jeśli moderator tak zdecyduje, następna sesja może rozpocząć się od gry, która umożliwia podzielenie się większa ilością informacji odnośnie każdej z osób (grup), zanim przejdzie do omówienia planowanych tematów.

Pieczenie chleba może być wykorzystane jako ćwiczenie rozgrzewające.

Kontynuuj pracę w tych samych małych grupach.

Pieczenie chleba jest świetnym początkiem (nawet korzystając z maszyny do chleba).

Maszyna do pieczenia chleba to najbardziej praktyczny sposób, jako że kuchenki są często niedostępne.

• Uczestnicy omawiają różne rodzaje chleba typowe dla ich kraju/regionu.
• Uczą się słownictwa związanego ze składnikami, przygotowywaniem jedzenia oraz pieczeniem chleba.
• Omawiają koszty zakupu chleba w porównaniu z jego wypiekiem.
• Jak można zmodyfikować podstawowe przepisy na chleb, aby były bardziej tradycyjne i zdrowsze?

Czy istnieje przepis, który zawiera pomysły wszystkich uczestników?

Odkryj nawyki żywieniowe, w sposób systemowy, w grupach i wspólnie. Przekaż grupom, lub napisz na tablicy temat do omówienia. Pomaga w kontroli czasu i lepszej koncentracji na rezultatach.

• Posiłki,
• Jak nakrywamy do stołu,
• Dzielenie się żywnością,
• Połączenia składników,
• Role płci,
• Zakupy np. supermarket, lokalny rynek, farmy, itp.

Nowe informacje dodawane są do notatek na tablicy.

Na tym etapie, nie mów o tym jakie połączenia składników uznawane są za zdrowsze od innych. Skoncentruj się na roli płci, podkreślając różnice. Zapytaj czy uczestnicy czują potrzebę dostosowania się do zachodnich wzorców, jeśli tak to dlaczego. Uważaj aby dyskusja koncentrowała się głównie na temacie żywienia.

Skoncentruj się na różnicach i podobieństwach.

Zrób to wykorzystując notatki na tablicy. Omów ze wszystkimi, które różnice tworzą największe problemy w przystosowaniu się oraz osiągnięciu wzajemnego zrozumienia i akceptacji.

Wybierz które z “różnic” warto byłoby zachować i przekazać innym kulturom. Podejście, które umożliwiłoby zmianę sposobu odżywiania wszystkich członków grupy, niezależnie od pochodzenia.

Na przykład, osoby pochodzące z Afryki czy Bliskiego Wschodu są zwykle bardziej przyzwyczajone do jedzenia warzyw i owoców niż żywności przetworzonej, której coraz więcej spożywa Zachód. Są oni też bardziej przyzwyczajeni do wspólnego gotowania i posiłków.

Są to nawyki żywieniowe, które często porzucają, aby zyskać większą akceptację lokalnych mieszkańców. Zwykle dzieje się tak w przypadku dzieci, które idą do szkoły, ponieważ zaczynają one powielać zachowania i nawyki swoich rówieśników.

Definicja tego co uznajemy za “dobre”, zdrowe i pożywne, uwzględnia czynniki emocjonalne, mentalne i ekonomiczne.

Dalsze informacje na temat zdrowego żywienia można znaleźć w załącznikach.

Rozmowa o ogólnych wskazówkach, “filozofii przygotowywania jedzenia”, która definiuje każdą z kulinarnych tradycji.

Należy wziąć pod uwagę czynniki historyczne, geograficzne i religijne.

Moderator przekazuje, że każda z potraw jest tak naprawdę podróżą w czasie, prezentującą klimat, historię miejsca i klasy społecznej, skąd wywodzi się przepis.

Oznacza to, że moderatorzy powinni już być odpowiednio przygotowani.
Informacje pochodzą od uczestników, ale w ich pozyskiwaniu bierze udział moderator.

Jednym ze sposobów, w który można to zrobić jest przekazanie jednej tradycyjnej receptury każdej z grup (można wykorzystać tradycyjne przepisy) i poproszenie uczestników o „odkrycie” skąd dany przepis pochodzi.
• Sposób metody przyrządzania potrawy (np. przysmażanie, smażenie, gotowanie), wybór produktów wyjściowych.
• Czy jest to potrawa wywodząca się z terenów wiejskich czy miejskich?
• Wpływy jakich tradycji widoczne są w przepisie?

Bierzemy pod uwagę czynniki historyczne, ekonomiczne, geograficzne i religijne.

4.2 Druga sesja

Podstawowe cele drugiej sesji to:

• Pozyskanie informacji, które pomogą moderatorom w zaspokojeniu potrzeb uczestników warsztatów w zakresie
• Pomocy uczestnikom w dzieleniu się swoimi doświadczeniami i umiejętnościami
• Przygotowania tanich, smacznych i pożywnych dań
• Możliwie najlepszego wykorzystania produktów lokalnych i sezonowych
• Znalezienia alternatyw dla składników, które ciężko dostać w nowym środowisku
• Zwiększenia poziomu zdrowia poprzez wprowadzenie zdrowszej diety, która chroni przed chorobami cywilizacyjnymi
• Zdobyciu podstawowych umiejętności w zakresie diety i budżetu domowego
• Jako, że język może być istotna kwestią, ważne jest aby włączyć nauczanie języka w postaci uczenia podstawowych słówek związanych z tematem jedzenia.

Aby ułatwić wymianę wiedzy, grupa gra w grę, która umożliwia przekazanie większej ilości informacji przez jedną osobę (grupę). Poniższa gra odbywa się w kole, ze wszystkimi uczestnikami, a nie w małych grupach.

Gra: Memory game (ice-breaker)

Gra ta zwykle dobrze sprawdza się w przypadku młodszych uczestników. Wszyscy zgromadzeni w kole przedstawiają się po kolei, wraz z imieniem podając jedną informację, którą chcą podzielić się z innymi i uważają, że dobrze oddaje ich charakter. (może to być przymiotnik poprzedzający imię). Osoba obok powtarza imię i informację dodatkową, po czym robi to samo w odniesieniu do siebie. Kolejna osoba powtarza imiona i informacje przekazane przez poprzednie osoby, po czym sama się przedstawia, i tak aż do ostatniego uczestnika).

Przykład:

John mówi: “Masz na imię Mary i lubisz spacery, ty masz na imię Peter i grasz w tenisa, Katie, ty lubisz się przebierać w śmieszne ubrania, a ja jestem John i nie znoszę pająków.

Gra opiera się na metodzie opracowanej w ramach projektu “i-DIGital Stories – Stories Educational Learning Facilities”, finansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach programu Erasmus +

Stwórz małe grupy od 3 do 4 uczestników

Cała praca wykonana w czasie warsztatów odbywa się w małych grupach, a następnie jest prezentowana wszystkim uczestnikom.

Słone/Pikantne/Słodkie/Gorzkie

Zabawa z jedzeniem to zwykle dobra zabawa. Jako jednostki lubimy różne smaki i nie ma tu tendencji kulturowych.

Instrukcje: wykorzystaj jakikolwiek składnik, charakteryzujący się specyficznym smakiem i/lub zapachem, wybierając tyle różnych smaków, ile grup bierze udział w ćwiczeniu. Sól, czerwone papryczki, itp. Połóż je w miejscu dostępnym dla wszystkich i poproś uczestników, aby podchodzili i wybierali swój ulubiony smak.

Odmiany: alternatywnie, podziel grupę prosząc wszystkich uczestników, aby wybrali swój ulubiony owoc lub potrawę spośród wielu dostępnych. W zależności od kontekstu, może być to dobry czas na wykorzystanie przysmaków międzynarodowych i etnicznych.

Po uformowaniu małych grup, poproś uczestników aby się rozejrzeli dookoła.

• Czy odnajdują się w grupach?
• Czy występują jakieś tendencje kulturowe?
• Czy zauważają, że wszyscy mamy osobiste preferencje jeśli chodzi o smaki?
• Poproś opowiedzieli dlaczego lubią smak, który wybrali
• Jakie doświadczenia życiowe nauczyły ich cenić wybrany smak?
• Czy może to zwiększyć ich świadomość kulturową?

target=”_blank” rel=”noopener”>https://blog.culturaldetective.com/2013/06/18/10-surefire-ways-to-divide-into-groups

Każda grupa, omawia po tym następujące tematy, wypisane na tablicy i zapisuje odpowiedzi. Następnie omawiają umiejętności, których potrzebują się nauczyć.

1)W czym, według Ciebie, pomogą Ci te warsztaty?
2)Dodaj szczegóły wszystkich kwalifikacji, które posiadasz (ze szkoły, uczelni, Szkolenia czy kursu, jak również nabyte drogą nieformalną).
3)Wskaż na umiejętności, które uważasz za istotne i potrzebne w budowaniu więzi i relacji społecznych.

Odpowiedzi te pomogą moderatorowi w lepszym zrozumieniu uczestników i dostosowaniu swojego podejścia do ich potrzeb i umiejętności.

• Nauka słownictwa związanego z produktami spożywczymi i terminologią kulinarną, w języku gospodarza.
• Tworzenie prostych, pisemnych materiałów, takich jak słowniczki, które mogą zostać rozbudowane przez uczestników podczas warsztatów.

Bardzo przydatne dla wszystkich uczestników będzie posiadanie zeszytu ze słowniczkiem, który mogą rozbudowywać w trakcie zajęć.

• Produkty sezonowe kraju gospodarza, ze szczególnym uwzględnieniem tanich produktów, o wysokiej wartości odżywczej.
• Definicja podstawowych zasad wartościowej diety i znaczenia wykorzystania regionalnych produktów sezonowych.

Porozmawiajcie o różnicach w potrzebach odrzywczych, które są również uzależnione od klimatu i dostępności surowych produktów w kraju gospodarza. Wskaż na problem zdrowotne, które mogą być skutkiem niewłaściwej diety.

Potrzebna informacja znajduje się w załącznikach.

Tabela z różnymi krajami przygotowana przez moderatora, umożliwi zapis potrzeb żywieniowych w poszczególnych krajach, może przydać się uczestnikom w zidentyfikowaniu podobieństw i różnic, co może pomóc w opracowaniu tygodniowego menu, i uświadomieniu sobie możliwych problemów zdrowotnych, będących skutkiem nie uwzględnienia w diecie produktów sezonowych i klimatu. Można tu wykorzystać krótkie filmy i prezentacje dotyczące wspomnianych problemów zdrowotnych.

Każdy uczestnik wypełnia swoje własne tygodniowe menu, zapisując ile razy w tygodniu spożywa produkty z danej kategorii.

Gra: Kocha/nienawidzi

Uczestnicy tworzą listę 5 rzeczy, które najbardziej kochają i kolejnych 5, których nie znoszą i odczytują ją pozostałym członkom grupy. Lista dotyczy potraw.
Uczestnicy muszą odpowiednio użyć głosu, aby wyrazić swoje uczucia względem danego obiektu. Lista może zawierać różne rzeczy (określone uczucie, jakość, składniki, potrawa, itp.). Z pomocą tego ćwiczenia zostaje opracowana lista, element której mogą sugerować pomysły na potencjalne historie, a trener może je rozwinąć w szczegółach.

Ćwiczenie to pomaga tworzyć spójna grupę, a równocześnie jest dobrym sposobem na przygotowanie podstaw do opowieści, podczas których to uczestnicy będą musieli wyrazić swoje uczucia i emocje za pomocą głosu.

Gra opiera się na metodzie opracowanej w ramach projektu “i-DIGital Stories – Stories Educational Learning Facilities”, finansowanego ze środków Komisji Europejskiej w ramach program Erasmus+

Następnie, każda z małych grup tworzy tygodniowe menu bazując na zdobytej wiedzy w zakresie zdrowej, wartościowej diety, i z uwzględnieniem czynników ekonomicznych i religijnych.

Sugestie dotyczące “idealnego” menu podane są w załączniku i mogą zostać wykorzystane jako baza do tworzenia menu, które zaspokoi potrzeby każdego z uczestników.

Wypisz wszystkie warzywa z kraju pochodzenia uczestników, które mogą być uprawiane w kraju zamieszkania, zapewniając silniejsze poczucie bycia w domu (z uwzględnieniem klimatu). Rdzenni mieszkańcy opowiadają o produktach sezonowych typowych dla ich kraju. Odbywa się dyskusja o podobnych warzywach i sposobach ich wykorzystania w każdej z kuchni.

Porozmawiaj o roślinach pastewnych.

Moderatorzy decydują czy chcą o tym rozmawiać czy nie.

Jeśli zdecydują, że chcą, mogą skonsultować się ze specjalistą.

Degustacja z przewagą smażonych zielonych, warzyw lub ziół gotowanych lub surowych.

Każdy z moderatorów sam zdecyduje czy przeprowadzać to ćwiczenie.

Rolnictwo wspierane przez społeczność: zbadaj i opracuj warunki do tworzenia i rozwijania ogrodów pielęgnowanych przez społeczności, w dostępnej przestrzeni publicznej, gdzie już działają jakieś lokalne grupy.

Moderatorzy wyjaśniają grupom znaczenie tworzenia tego typu wspólnot, które mogą być rozwiązaniem dla taniej i świeżej żywności o wysokich wartościach odżywczych. Jest to również dobry sposób dla nowych osób na zostanie pełnoprawnymi członkami danej społeczności, w sposób przydatny i kreatywny.

Społeczność rolnicza składa się z grupy osób, które zgadzają się wspierać prace związane z hodowlą lub uprawą, a farma staje się ich wspólnym dobrem. Społeczność rolników i klientów zgromadzona wokół takiego gospodarstwa, wzajemnie się wspierają, dzielą pomysłami i czerpią korzyści z takiej produkcji. Zwykle, członkowie lub “udziałowcy” gospodarstwa/ogrodu deklarują pokrycie wszystkich wstępnych kosztów związanych z jego prowadzeniem. W zamian otrzymują udział w produktach farmy, w sezonie, jak również satysfakcję wynikającą z samej uprawy i bliskości ziemi. Członkowie dzielą się również ryzykiem prowadzenia gospodarstwa, w tym słabymi zbiorami wynikającymi ze złej pogody lub szkodników. Poprzez bezpośrednią sprzedaż członkom społeczności, którzy zaopatrują farmerów w kapitał na start, są oni w stanie zaoferować lepszą cenę za swoje uprawy, zyskać pewną stabilność finansową i nie muszą się martwić kwestią promocji.

Informację tą można przekazać przy wykorzystaniu krótkiego filmu, lub zapraszając osobę, która pracuje dla społeczności, farmy lub ogrodu.

Ponieważ członkowie grupy nie mają zwykle możliwości finansowych aby zostać “udziałowcami” istnieje możliwość aby zamiast wsparcia finansowego zaoferować swoją pracę.

Oznacza to, że instruktor powinien odnaleźć farmy i ogrody prowadzone przez społeczności lub skontaktować się z osobami znającymi się na temacie.

Jeśli w okolicy nie ma podobnych gospodarstw czy ogrodów omawiamy z grupą możliwość założenia takiego miejsca. Nie jest celem tych warsztatów aby to organizować, ale jest istotne aby zachęcić uczestnikom do inicjatywy.

4.3 Trzecia sesja

Podstawowe cele trzeciej sesji to:

• Bardziej efektywnie zarządzać domowym budżetem wyszukując tanie ale pożywne składniki żywieniowe i przygotowywać zdrowe domowe posiłki
• Nauczyć się przyrządzać smaczne i pożywne posiłki, z wykorzystaniem najlepszych lokalnych produktów, ziół i przypraw
• Łączyć sposoby gotowania z wielu różnych tradycyjnych kuchni, oraz lepsze zrozumienie kuchni kraju gospodarza
• Przygotowanie potraw i wspólny posiłek, z wykorzystaniem najlepszych elementów wszystkich tradycyjnych kuchni uczestników warsztatów
• Dzielenie się doświadczeniami i umiejętnościami
• Dobra zabawa przy gotowaniu i w trakcie przygotowywania posiłku

Powtórz nazwy uczestników korzystając z prostej gry.
Wykorzystaj małą piłkę, którą uczestnicy będą do siebie rzucać. Osoba która złapie piłkę musi powiedzieć imię osoby, od której tą piłkę otrzymała. Należy to robić w coraz to szybszym tempie.

Utwórz 3 grupy po 4 osoby.

Cała praca odbywa się w grupach a następnie jest prezentowana i omawiana przez wszystkich.

Podziel zespoły korzystając z gry karcianej (warzywa, rośliny strączkowe, ziarna).

Cztery karty z warzywami, cztery karty z ziarnami, itp. Przekazywane są grupie, która w ten sposób dzieli się na mniejsze. Należy wziąć pod uwagę, że w każdej z grup osoby z różnych krajów powinny wziąć udział, aby uzyskać pożądany wynik.

Niezbędnych zmian należy również dokonać, tak aby w każdej z grup była też osoba reprezentująca kraj gospodarza, co również pomoże w realizacji założeń warsztatu, ponieważ będzie znać lokalną kuchnie.

Powtórz słownictwo wypisane w glosariuszu

Zrób to za pomocą prostej gry karcianej.

Wykorzystanie trzech, wspomnianych już kategorii (warzywa, rośliny strączkowe, ziarna) umożliwi uformowanie 3 grup czteroosobowych. Każda z osób, w tych podgrupach, wypisuje dwa dania do każdej z kategorii (jedno wymagające gotowania i jedno nie), dla każdego z krajów. Zachęca to do rozmów i wspomnień, pomagając uczestnikom w doborze surowych produktów potrzebnych do przygotowania danego posiłku.

Moderator może zasugerować skoncentrowanie się na składniku dominującym dla każdej potrawy, lub od początku poprosić każdą z grup o pracę nad konkretnym warzywem, ziarnem czy rośliną strączkową. W ten sposób ćwiczenie będzie bardziej zwarte i lepiej kontrolowane. Uczestnicy mogą zostać poproszeni o wybór potrawy opierającej się wyłącznie na dostępnych składnikach.

Aby to lepiej wyjaśnić posłużymy się przykładem.

Powiedzmy, że jedna grupa, której członkowie wywodzą się z czterech różnych krajów pracuje nad warzywami.

Zaczynają rozmawiać o daniach przygotowywanych na bazie warzyw.

Komentarze moderatora ułatwiają rdzennym mieszkańcom pomoc nowym przybyszom w zmianie składników, na takie które są sezonowe i niedrogie, oraz w skoncentrowaniu się na jednym daniu.

Na koniec, mamy cztery dania, które trzeba gotować i cztery nie wymagające gotowania.

Znajdź podobieństwa i różnice, które ze względu ma “przepisy” są bardziej specyficzne. Pracuj najpierw w małych grupach, a następnie razem.

Porównaj surowe produkty i sposoby przyrządzania żywności, wykorzystane zioła i przyprawy, oraz jak danie powinno być serwowane (jako danie główne czy dodatek). Zapisuj notatki na tablicy.

Następnie każda grupa modyfikuje wszystkie cztery dania, które wymagają gotowania w jedno, które najlepiej oddaje tradycje i filozofie kraju partnera. To samo robią z daniami, które nie wymagaja gotowania.

Pod koniec, otrzymujemy trzy dania, które wymagają gotowania i trzy których nie trzeba gotować, w sumie sześć ze wszystkich grup.

Miejscowi, w każdej z grup, kierują pracą pozostałych uczestników, z pomocą moderatora.

To wyczucie “smaku” tradycyjnych potraw przez osoby miejscowe pomaga im w modyfikowaniu potraw.

Filozofia i dostępne produkty kraju gospodarza powinny zostać podkreślone, tak aby pomóc grupie w stworzeniu nowych potraw.

Każda z grup zapisuje nowe dania tworząc “tablicę przepisów”.

Patrząc na “tablicę” widzimy przepis na danie, prosty i kreatywny, umożliwiający grupie wprow adzanie niezbędnych zmian, tak aby finalne danie było odpowiednio zrównoważone. W ten sposób, można zrobić to szybko i prosto. Do każdej tablicy należy użyć papieru w formacie A5 lub większego. Moderator prosi każdą z grup o przygotowanie listy składników potrzebnych do przygotowania obu potraw.

Moderat zachowuje przepisy robiąc zdjęcia każdej „tablicy”. Listy potrzebne są moderatorom do zrobienia zakupów, które zostaną wykorzystane na następnej sesji.

Gra: Gra niepowiązanych słów

W tej grze uczestnicy muszą stworzyć historię, bazując na liście nie związanych ze sobą słów. Każdy uczestnik grupy wypisuje, rysuje lub mówi słowo, które przychodzi mu na myśl. Powinni później wykorzystać pięć słów związanych ze składnikami, wykorzystanymi w daniu i cztery słowa, które przyszły im do głowy. Trener zbiera słowa z każdej z grup i zapisuje je na tablicy, tak aby każdy widział wszystkie słowa.

Słowa z pierwszej grupy Słowa z drugiej grupy Słowa z trzeciej grupy Słowa z czwartej grupy

Następnie każda z grup, tworzy spójną historię, wykorzystując wszystkie słowa wypisane na tablicy. Każdy uczestnik przyczynia się poprzez napisanie zdania w sekwencji zdań. Kończą kiedy uznają że opowiadanie jest kompletne. Jakość opowiadania jest nieistotna, im bardziej nierealne tym ciekawsze. Ćwiczenie to bardzo pomaga w odprężeniu uczestników, a równocześnie demonstruje różne cechy krótkiego opowiadania (długość, struktura, prostota).

Przykład: w naszych opowieściach często pojawiają się nazwy różnych składników, jako że tematyka koncentruje się wokół żywności.

Słowa: jabłko, okulary, zegar, długi, samochód, różowy, drewno, but.

Pani Wood spojrzała na zegar i ulżyło jej gdyż do dzwonka zostało jeszcze dziesięć minut. Miała zamiar zjeść różowe ciasteczko przewracające się gdzieś na tylnym siedzeniu jej samochodu, razem z butem, który zaginął jakoś wcześniej w tym tygodniu oraz torebką, w której niestety nie było żadnych pieniędzy. Spojrzała na jabłko i zaczęła zastanawiać się od jak dawna już tam było. Była głodna i bez pieniędzy, nie miała więc wielkiego wyboru. „Być może przyszedł czas na spotkanie z optykiem” – powiedziała sama do siebie, “być może potrzebuję okularów”.

Gra opiera się na metodzie opracowanej w projekcie “i-DIGital Stories – Stories Educational Learning Facilities”, finansowanego ze środków Komisji Europejskiej w ramach programu Erasmus +.

Sprawdź czy każdy “przepis” pokrywa się z podstawowymi zasadami diety przedstawionymi w drugiej sesji i wprowadź istotne zmiany.

Załącznik w którym znajdują się podstawowe zasady dotyczące diety może być wykorzystany jako przewodnik, pomagający grupie we wprowadzeniu istotnych zmian, uzasadnionych również ekonomicznie.
Ćwiczenie przeprowadzane jest najpierw w grupach, a następnie wspólnie.

Przygotowujemy jedynie dania, które nie musza być gotowane i opierają się na dostępnych składnikach. Z tego względu mogą być wymagane określone przeróbki „przepisów”.

Powinniśmy mieć wcześniej przygotowane warzywa, owoce, zioła i przyprawy.
Cukier, miód, ocet, olejki, itp.
Jeśli mamy zamiar wykorzystać rośliny strączkowe i ziarna, należy je przygotować wcześniej.

Szczegółowe informacje zostały przekazane w zakresie tego jak przygotować warsztat “kuchnię”, poszczególne produkty i niezbędne wyposażenie.
Dołączony jest załącznik dotyczący bezpieczeństwa żywności.

Posiłek jemy wspólnie, następnie sprzątamy kuchnię i zmywamy naczynia.

4.4 Czwarta sesja

Podstawowe cele czwartej sesji to:

• Wzrost poziomu zdrowia poprzez zdobycie wiedzy w zakresie właściwości ziół i przypraw
• Stosowanie podstawowych umiejętności przygotowywania zdrowych posiłków
• Powtórzenie słownictwa w zakresie terminologii kulinarnej i stworzenie glosariusza zawierającego nazwy ziół i przypraw
• Dzięki udziałowi wszystkich uczestników i akceptacji multikulturowego zespołu zwiększają swoją samoocenę doceniając bardziej swoja własną kulturę, zwiększają swoją kreatywność oraz budują tożsamość kulturową.
• Zwiększenie wiedzy kulinarnej, które ma na celu wzrost szacunku do siebie i do innych
• Połączenie metod przygotowywania posiłków i lepszego zrozumienia tradycji kulinarnych nowych członków społeczności
• Wspólne przygotowanie i spożycie posiłku
• Przygotowanie do sesji związanej z tworzeniem opowieści cyfrowych, ponieważ niosą one ze sobą silny aspekt emocjonalny, poprzez to że zachęcają uczestników do dzielenia się wiedzą z innymi.

Rozpocznij od gotowania końcowych potraw na podstawie przepisów z poprzednich warsztatów.

Wszystkie produkty potrzebne do przygotowania potraw są dostępne, jako że “przepisy” zostały dostarczone na poprzednich warsztatach.
Pracuj z takimi samymi małymi grupami, które tworzyły poszczególne dania. W trakcie rozmowy i przygotowywania potrawy uczestnicy mogą zadecydować, czy należy wprowadzić jakieś zmiany i modyfikacje, aby potrawa smakowała jeszcze lepiej.

Po przygotowaniu, podziel uczestników na grupy przy wykorzystaniu prostej gry.

W worku, znajdują się różne zioła i przyprawy, dokładnie jest ich tyle ile osób w grupie.
Na przykład, cztery kawałki szałwii, cztery laski cynamonu itp. Każda z osób jest proszona o wybranie jednego kawałka bez patrzenia na nie. Osoby, które wylosowały ten sam element tworzą grupę. Potrzebujemy trzech grup, po cztery osoby w każdej.

Gra: Wspomnienia z dzieciństwa

Trener prosi uczestników w każdej z grup o zastanowienie się nad swoim najbardziej ulubionym, pożądanym jak tez znienawidzonym daniu z dzieciństwa. Po tym jak każdy przypomni sobie takie dania, prosimy ich o opowiedzenie krótkiej historii związanej z wybranym daniem.
Ćwiczenie to może przywołać wiele wspomnień i opowieści, które mogą być podstawą do tworzenia cyfrowych opowieści. Jeśli opowieść dzieje się w dzieciństwie, narrator zwykle łatwiej się otwiera na słuchaczy i dzieli szczegółami ze swojego życia. Ćwiczenie to może ujawnić osobowość buntownika, osoby biernej, odkrywcy bądź lidera.

Przykład:
Kiedy byłem mały lubiłem różne rodzaje jedzenia, ale jedno danie, które szczególnie zostało mi w pamięci to niewątpliwie domowa lasagna, którą robiła przyjaciółka mojej matki Elisa. Elisa pochodziła z północnych Włoszech i rzeczy które robiła były wyjątkowe, przynajmniej w mojej ocenie.

Spędzałem dużo czasu w jej kuchni, ponieważ jej córka Luciana była moja najlepszą koleżanką. Tak więc, to nie tylko danie, które zapamiętałem, ale cała otoczka: moja bliskość z Lucianą, atmosfera panująca w jej domu i te chwile kiedy Elisa przygotowywała posiłki. Oczywiście, lasagna była robiona od podstaw. Dobrze pamiętam jak ciasto było wałkowane na dużej drewnianej desce. Do chwili aż uformowało duży prostokąt, który następnie został pocięty na mniejsze prostokąty, które służyły za warstwy dania. Bardzo często, my jako dzieci, byliśmy zachęcani do wałkowania ciasta cienkimi wałkami, co wymagało dużej siły w rękach, a zadanie było zwykle kończone przez Elisę.

Po zakończeniu wałkowania, Elisa przenosiła deskę do chłodnego miejsca gdzie ciasto miało wyschnąć. Nie było to danie, które można było zjeść tego samego dnia! Musieliśmy czekać i pamiętam to podniecenie kiedy znowu zostałem zaproszony, tym razem na obiad, gdzie podano doskonałe jedzenie: świeży makaron z wybornym nadzieniem z mięsa, dojrzałych pomidorów i ziół…
Nie trzeba dodawać, że nigdy odtąd nie jadłem tak pysznej lasagni.
(Autorstwa Nancy Katsigiannis)

Gra powstała w oparciu o metodę wypracowaną w projekcie “i-DIGital Stories – Stories Educational Learning Facilities”, finansowanym ze środków Komisji Europejskiej w ramach programu Erasmus +.

Wszyscy uczestnicy dzielą się swoimi opowieściami, a następnie każda osoba w grupie wybiera:
• Jedno zioło i jedną przyprawę, która zdaniem tej osoby reprezentuje kuchnię tego kraju lub regionu.
• Jedno Zioło i jedną przyprawę, której zapach sprawia, że czujemy się „jak w domu”.

Chcemy aby stało się to spontanicznie, nie ma więc potrzeby dalszych wyjaśnień, nawet jeśli uczestnicy o nie poproszą. Jeśli wystąpi problem ze zrozumieniem, podaj prostszy przykład.

Dyskusja w grupie i prezentacja dla wszystkich uczestników.
Porozmawiaj o wykorzystaniu ziół i przypraw w każdej tradycji kulinarnej, bazując na potrawach z poprzedniego dnia.
Wskaż na podobieństwa i różnice w sposobie łączenia surowych produktów, oraz dodawania ziół i przypraw, oraz sposobu ich gotowania.
Spróbuj niektórych ziół i potraw, wąchając je i zjadając.

Możemy to przeprowadzić z zawiązanymi oczami.

Stwórz listę na tablicy oraz glosariusz wspomnianych ziół i przypraw. Uczestnicy wypisują listę na tablicy tworząc glosariusz ziół i przypraw. Zapisują również słowa w swoich zeszytach.

Moderatorzy przygotowali już na prezentacjach lub kartach do podstawowych ziół i przypraw wykorzystywanych w poszczególnych kuchniach.

Porozmawiaj o „słynnych” mieszankach przypraw. Poproś uczestników o przepisy i sam też przygotuj kilka takich, które można będzie wykorzystać.

Przykłady mieszanek
• czosnek, pasta z imbiru
• garam masala
• ras el hanout
Przepisy można łatwo znaleźć w Internecie. Bądź przygotowany i zaopatrz się we wszystkie potrzebne przyprawy.

Właściwości popularnych ziół i przypraw, oraz ich znaczenie dla naszego zdrowia.
• Najlepsze sposoby na ich wykorzystanie
• Wykorzystanie soli i nierafinowanego cukru.
• Wyjaśnij jak składniki o relatywnie niskiej wartości odżywczej, zmieniają się po dodaniu ziół i przypraw, które zwiększają ich wartość i wartości zdrowotne.
• Załączniki do każdego z tematów

W oparciu o zioła i przyprawy wybrane już wcześniej przez uczestników, poproś każdą z osób o zapisanie tych przepisów (pracując w tych samych grupach po cztery osoby)

Dwa dania z warzyw, ziaren czy roślin strączkowych z ich krajów, w których wybrane przez nich zioła “dominują” w smaku. Następnie wybierz te z największą wartością emocjonalną.

Poproś każdą z grup aby pracowała nad jedną z kategorii.
Na każda grupę powinno przypadać po co najmniej cztery dania, w sumie dwanaście.

Poproś każdą z grup o wybór jednego dania, które wymaga gotowania i jednego, które tego nie wymaga, z kraju gospodarza, wykorzystując, o ile to możliwe, te same składniki, szczególnie bazując na już wybranych ziołach.

W rezultacie, otrzymujemy sześć potraw.
Aby to zrobić wykorzystaj tyle książek kucharskich z danego kraju ile jest grup. Wybierz prosto napisane książki z łatwymi przepisami. Daj jedną każdej z grup, które na podstawie opracowanych glosariuszy wybiorą określone przepisy. Przedstawiciele społeczności lokalnych powinni pomóc.

Każda z grup modyfikuje przepisy z książek kucharskich dostosowując je do krajów pochodzenia i opracowują sześć nowych potraw.

Moderator robi to z jednym przepisem, który wykorzystywany jest jako przykład. Nowi członkowie społeczności instynktownie wiedzą jakich modyfikacji dokonać aby nowe danie zaspokajało ich zmysł smaku.
Pomóż im zrozumieć, że “jedzenie może być źródłem przyjemności lub wspomnieniem z przeszłości, ale często jest również wycieczką w nieznane, kiedy próbujemy czegoś po raz pierwszy”.

Każda z grup ponownie wykorzysta “tablicę przepisów” jak w poprzedniej sesji, aby zapisać swoje nowe dania.

Sprawdź pod kątem wartości odżywczej i wprowadź wszelkie konieczne zmiany zgodnie z zasadą sezonowości produktów. Moderator prosi każda z grup o wypisanie listy składników potrzebnych do przygotowania obu potraw.

Moderator zapisuje przepisy robiąc zdjęcie każdej z “tablic”. Listy potrzebne są moderatorom podczas zakupów produktów na następną sesję.

Pytania, które należy omówić na następnym spotkaniu

Czy zioła i przyprawy pomogą nam zrozumieć się lepiej, zbliżyć się do siebie, zaakceptować się niezależnie od odmienności kulturowych, zamienić różnice w tradycjach kulinarnych na wzajemne zrozumienie?

Przekaż to każdemu z uczestników i poproś jednego z nich o przeczytanie tego na głos. Następnie poproś aby odnieśli się do tego na następnym spotkaniu.

Zakończ warsztaty wspólnym posiłkiem, posprzątaj i pozmywaj naczynia.

4.5 Piąta sesja

Podstawowe cele piątej sesji to:

• Wymiana wiedzy i połączenie różnych tradycji kulinarnych
• Rozpoznanie ich umiejętności i wiedzy i wykorzystanie ich jako bazy do budowania lepszych relacji i silniejszych społeczności, poprzez wspólne przygotowanie i spożycie posiłku
• Uświadomienie uczestnikom, że można jeść dobrze i tanio

Rozpocznij od gry.
Przynieś wydrukowane zdjęcia pokazujące gotowanie na poprzednich warsztatach. Pomieszaj je i poproś grupę o ustawienie ich w odpowiedniej kolejności.

Przygotuj dania z poprzednich warsztatów. Każdy moderator decyduje czy przygotować potrawy, które wymagają gotowania, czy też takie, których gotować nie trzeba, bądź też połączenie obydwu.

Pracuj z grupami z poprzedniej sesji, które tworzyły dania.

Po zakończeniu gotowania, każda z grup przygotowuje nowe danie (improwizując) bazując na dostępnych składnikach. Warzywach, ziarnach, ziołach i przyprawach już dostarczonych przez moderatorów. Prosimy jedną grupę o przygotowanie dania, które wymaga gotowania, a pozostałe dwie o przygotowanie czegoś co gotowania nie wymaga.

Każda z grup sprawdza:
• czy danie jest zgodne z zasadami zdrowego odżywiania, czy jest wartościowe, czy jest tanie
• czy łączy w sobie wiele różnych tradycji kulinarnych z krajów uczestników, wykorzystując odpowiednie zioła i przyprawy.

Wprowadź zmiany, tam gdzie są niezbędne, i przygotuj wybrane dania.

Odpowiedz na pytanie zadane na poprzednich warsztatach.
Czy zioła i przyprawy pomagają nam lepiej się zrozumieć, zbliżyć się do siebie, zaakceptować się wzajemnie pomimo wielu dzielących nas różnic, oraz zamienić te różnice we wzajemne zrozumienie?
Najpierw w małych grupach, później razem, omów odpowiedzi, tworząc podstawy pod opracowanie opowieści cyfrowych przy wykorzystaniu następującej gry.

Gra: Zagrajmy z ogniem

Możemy zmienić grę, jeśli będzie taka potrzeba, ponieważ ogień może przynieść traumatyczne wspomnienia. W tym przypadku, możemy wykorzystać klepsydrę.
Esencją gry jest skoncentrowana, czysta narracja, wiadomość stworzona w krótkim przedziale czasu. Uczestnicy mają 10 minut na przygotowanie swoich opowieści a następnie opowiedzenie o swoich doświadczeniach w trakcie warsztatów.
Opowieść może dotyczyć ćwiczeń, wiedzy, osób, sentymentów lub czegokolwiek co wywołuje silne uczucia u obserwatora. Uczestnicy mogą opowiadać swoje historie trzymając w dłoni paląca się zapałkę: muszą ją ukończyć zanim zapałka się wypali. Celem jest opowiedzenie historii w krótki i zwięzły sposób, cały czas patrząc na ogień. Jeśli zapałka wypali się lub zgaśnie przed końcem opowieści, narrator musi ją przerwać. Paląca się zapałka pomaga się skoncentrować na tym co najważniejsze i opowiedzieć historię w zrozumiały sposób.
Uwaga: trener musi być świadomy zagrożeń związanych z ogniem, i upewnić się, że nie wywoła alarmu przeciwpożarowego odpalając zapałkę w pomieszczeniu. Narratorzy powinni mieć w zasięgu ręki szklankę wody, tak aby mogli w każdej zgasić zapałkę zanim poparzy ich w palce. Najlepiej korzystać z długich zapałek, takich jak do kuchenek gazowych.
Nigdy nie wykorzystuj tego ćwiczenia z dziećmi.

Gra opiera się na metodzie opracowanej w projekcie “i-DIGital Stories – Stories Educational Learning Facilities”, finansowanym ze środków Komisji Europejskiej w ramach programu Erasmus +.

Poproś uczestników o ocenę warsztatów poprzez udzielenie odpowiedzi na trzy proste pytania.
• Jedna rzecz której się nauczyłeś/nauczyłaś
• Jedna rzecz, którą zrobisz inaczej
• Jedna rzecz, którą się podzielisz

Kończymy część praktyczną warsztatów podaniem do stołu przygotowanych potraw, napojów i muzyką.
Sprzątamy miejsce i zmywamy.

4.6 Szósta sesja

Szósta i ostatnia sesja poświęcona jest tworzeniu opowieści cyfrowych.
Sesja ta zakłada dalszy rozwój i transfer praktyki wypracowanej w ramach projektu “i-DIGital Stories, Stories Educational Learning Facilities”, który był realizowany przez kilku partnerów projektu Healthnic, ze środków Komisji Europejskiej w ramach programu Erasmus +.
Aby lepiej przedstawić zagadnienie tworzenia opowieści cyfrowych, moderator powinien zgłębić teoretyczne i praktyczne zagadnienia związane z tym podejściem czytając Przewodnik “Tworzenie opowieści cyfrowych w praktyce, przewodnik dla trenerów”. [1]

 [1] Bán D., Nagy B., Digital Storytelling in Practice, training manual for digital storytelling workshops, output of the “i-DIGital Stories – Stories Educational Learning Facilities” financed by the European Commission n. 2015-1-IT02-KA204-015181, English version: http://idigstories.eu/wpcontent/ uploads/2016/09/Digital_Storytelling_in_Practice.pdf, available in Italian, Hungarian, Greek and Polish on www.idigstories.eu

4.6.1 Wprowadzenie

Szósta sesja poświęcona jest tworzeniu opowieści cyfrowych i skoncentrowana na procesie dalszego rozwoju i dzielenia się doświadczeniami przez uczestników. Proces, przez który przechodzą uczestnicy zachęca do zagłębienia się w stany emocjonalne uczestników, co ma na celu znalezienie, podkreślenie i podzielenie się częścią doświadczenie uczestników.

W tym samym czasie, proces umożliwia uczestnikom nabycie nowych umiejętności w następujących kwestiach:
• Samoświadomość, podczas pracy w grupie, która podkreśla wymiar osobowy
• Narracja, z wplecioną własną historią, zostaje zapisana do formy cyfrowej
• IT, z cyfryzacją obrazków, tworzeniem scenopisu, procesem obróbki audio i wideo.

Proces i kroki szóstej sesji
Aby uzyskać skuteczne doświadczenie tworzenia opowieści cyfrowych, moderator powinien rozważyć to że uczestnicy mogą być całkowicie lub w dużej mierze nieświadomi wymagań procesu tworzenia opowieści cyfrowych, tak więc ważne jest aby stosować się do następującej struktury:
• Zaprezentuj element opowieści cyfrowych
• Opisz proces i harmonogram krok po kroku (np., gdzie wykorzystać zdjęcia, gdzie wstawić tekst)
• Wyjaśnij podstawowe kwestie odnoszące się do praw autorskich
• Wyjaśnij jak zakończyć proces i zrobić dalej (zapisywanie, publikowanie, udostępnianie i prawa autorskie).

W tej części, uczestnicy powinni zapoznać się z pojęciem i metodyką tworzenia opowieści cyfrowych, ramą opowieści, procesem obróbki cyfrowej, oraz obejrzeć kilka przykładowych filmów (pomimo tego, że mogli już wcześniej jakieś widzieć).
Ważne jest aby odpowiedzieć na wszystkie pytania, tak aby rozwiać pojawiające się obawy, uprzedzenia i wszelkie negatywne uczucia.

Bardzo ważne:
Moderator musi być doświadczony w zarzadzaniu grupą, tak aby poradzić sobie z różnym zachowaniem i dynamiką grupy, które mogą wynikać z różnych charakterów uczestników i przejawiać się na różnych etapach procesu.
Każda grupa uczestników ma swoja własną dynamikę.
Warsztaty z tworzenia opowieści cyfrowych to ostatni etap warsztatów w projekcie Healthnic i jako taki ujawnia zróżnicowaną dynamikę grupy.
Dynami ta może być wynikiem sytuacji, w której uczestnicy wracają do wspomnień o dużym ładunku emocjonalnym.
Kluczowe jest aby moderator był przygotowany na nieoczekiwane i potrafił sobie z tym poradzić.
Sugeruje się wykorzystanie podejścia zapobiegawczego.
Jako że moderator nie musi być wykwalifikowanym psychologiem czy fizjoterapeutą, należy wyjaśnić grupie na samym początku sesji, że podczas tworzenia opowieści cyfrowych mogą wystąpić reakcje emocjonalne, ale nie jest równoznaczne z terapeutycznym doświadczeniem grupowym.
Radzenie sobie ze zmieniającą się dynamika zachowań grupy czy pojawiającymi się stanami emocjonalnymi zależy od kompetencji mentora, jego kwalifikacji i odpowiedzialności.
Z tego właśnie względu, to moderator decyduje czy uczestnicy, podczas tworzenia opowieści cyfrowych, będą pracować w grupach czy indywidualnie, wybierając co jest najlepsze dla nich i dla całego programu.

4.6.2 Krąg opowieści

Po ustaleniu umowy grupowej, moderator powinien rozpocząć pracę sugerując kilka ćwiczeń, umożliwiających lepsze zapoznanie, typu icebreakers:
• Przeprowadź rozgrzewkę i przygotuj uczestników do napisania ich własnych historii.
• Stwórz atmosferę zaufania, tak aby uczestnicy mogli się otworzyć i znaleźć swoją historię, ufając sobie i inspirując się na wzajem.
• Uczestnicy pracują nad szkicem swojej historii, na podstawie której opracują ostateczny scenariusz swojego filmu.

Proces pisania rozpoczyna się od kręgu opowieści. Moderator powinien wykorzystać tu jedną z gier do tworzenia opowieści cyfrowych.

Słowo “gra” powinno być używane z zachowaniem ostrożności, podczas wprowadzania do kręgu opowieści, ponieważ, w niektórych może wywoływać negatywne skojarzenia, wywołujące uczucie strachu, poniżenia czy alienacji. Jeśli udało się ustanowić atmosferę zaufania pomiędzy uczestnikami, można bardziej otwarcie porozmawiać o wykorzystaniu gier.

Gra: Osobiste zdjęcie / przedmiot / składnik

Zdjęcia, składniki czy specjalne przedmioty i osoby, interpretują je na swoje sposoby.
Bardzo instruujące może być kiedy moderator przyniesie ze sobą szczególnie ważny “przedmiot”, a następnie zamieni się z innym członkiem grupy, zyskując zupełnie nowy przedmiot.
Każdy uczestnik musi opracować historię, która ich zdaniem jest powiązana z nieznanym im przedmiotem. Po tym jak każdy opisze nowy przedmiot i opowie zmyślona historię, zwraca go właścicielowi, który następnie opowiada prawdziwą historię.
Jest to ciekawe ćwiczenie pozwalające na pokazanie jak można, na różne sposoby wykorzystać ten sam przedmiot. Daje to również uczestnikom możliwość popuszczenia wodzy wyobraźni i przygotowania się do opowiedzenia swojej własnej historii.

Szczególnie, w tej części procesu, w wyniku określonych wspomnień mogą pojawić się odczuwalne emocje. Z uwagi na personalny aspekt tych historii, pojawiające emocje mogą być wyjątkowo ważne i silne.
Jedna z sugestii dla moderatora, to skupić się odpowiednio na uczestniku, w takim momencie, aby zapewnić ochronę każdego z uczestników i poszanowanie dla ich uczuć i emocji.
Pamiętaj, że od kompetencji, kwalifikacji i odpowiedzialności moderatora zależy odpowiednie poradzenie sobie z przekazem i emocjami uczestników.

Przed końcem kręgu, dobrze jest aby wszyscy uczestnicy odnaleźli odpowiednie historie, które chcą opowiedzieć, i skupili się na tworzeniu scenariusza i samego nagrania.

Istnieje kilka podstawowych zasad, których musi przestrzegać moderator, i stosować kiedy konieczne, aby wspierać klimat ochrony w ramach grupy.
Podstawowe zasady kręgu opowieści cyfrowych są następujące:
• każdy uczestnik powinien brać aktywny udział, włączając w to moderatora i wsparcie techniczne (jeśli występuje)
• nikt nie powinien czuć się winny czy przepraszać, jeśli czegoś nie zrozumie, jest zbyt trudne lub wykracza poza ich kompetencje
• podstawą kręgu opowieści jest zaufanie: cokolwiek zostanie powiedziane, nie może to opuścić sali szkoleniowej

4.6.3 Spisywanie opowieści

Część polegająca na spisywaniu historii zwykle wydaje się łatwiejszym elementem sesji, niemniej jednak z uwagi na zróżnicowanie doświadczeń uczestników, nie jest to tak proste na jakie mogłoby wyglądać.
Część ta umożliwia uczestnikom wykorzystanie i przećwiczenie następujących kompetencji:
• Uczenie się wyrażania myśli w spójny i jasny sposób, oraz ubieranie ich w słowa.
• Poznanie przydatnych wskazówek dotyczących tworzenia opowiadań.
• Tworzenie krótkich opowiadań.
• Prosty, ale jasny skrypt, musi zostać ukończony przed końcem tego etapu, który następnie zostanie odczytany przez uczestnika na etapie nagrań.

Przed końcem kręgu opowieści, każdy uczestnik powinien dojść do miejsca, w którym jest gotów do podjęcia decyzji odnośnie historii, która chcą opowiedzieć, a idealnie jest jeśli uda im się przygotować pierwszy szkic opowieści.
Po wprowadzeniu niezbędnych przeróbek, oraz – jeśli to konieczne- konsultacji z moderatorem, końcowa wersja historii jest gotowa do odczytania.

Ci, którzy mają problemy z czytaniem, lub nie czują się z tym komfortowo, mogą przekazać swoje historie bezpośrednio do moderatora.

Skrypt

Odnośnie skryptu, najlepiej jest myśleć krótkimi, prostymi zdaniami, koncentrując się na wykorzystaniu ekspresji i zwrotów charakterystycznych dla autorów opowiadania. Tekst powinien obejmować od stu osiemdziesięciu do trzystu dwudziestu słów. Dobrze jest odczytać tekst na głos przed jego ukończeniem, tak aby określić jego ostateczna długość, która nie powinna przekroczyć dwóch minut. Każdy powinien otrzymać odpowiednią ilość czasu do przygotowania swojej historii.

Jeśli to możliwe, warsztaty powinny zostać zorganizowane tak aby umożliwić uczestnikom „przespanie się” ze swoją opowieścią przed jej ostateczną prezentacją. Uczestnicy, przed wszystkim maja wykorzystać metody cyfrowe aby opowiedzieć swoje własne historie, i to powinno być najważniejszym aspektem warsztatów z opowieści cyfrowych.

Trener powinien pomóc, nie tylko tym którzy doświadczają trudności w przekazaniu swojej historii, ale również pomagać tym, którzy mają zbyt dużo pewności siebie. Niektórzy mogą być pewni co do swojej pracy, czy swoich spisanych opowieści, ale często nie są one odpowiednio przemyślane czy szczere. W takich przypadkach, podobnie jak w przypadku uczestników doświadczających trudności, najlepszym sposobem pomocy jest zadawanie celowych i istotnych pytań, które pozwalają na dopasowanie opowieści, tak aby nie zawierały sprzecznych przekazów.

Przydatne wskazówki przy tworzeniu pierwszej opowieści

Jak zacząć

• Nie siadaj wpatrując się w czystą kartkę papieru. Daj sobie jakiś czas i po prostu pisz. Nie oceniaj niczego na początku.
• Pamiętaj, że słowo mówione słyszymy tylko raz, w przeciwieństwie do pisanego, do którego można wracać. Ważna jest przejrzystość. Unikaj powtórek, chyba że są celowe. Znajdź inne słowa. Nie używaj sformułowań literackich czy wyrażeń łączących, takich jak “jak już wcześniej wspomniałem”. Będą drażnić uszy.
• Znajdź swój własny głos. Nie naśladuj. Bądź świadom tego jak lubisz wykorzystywać słowa i nie obawiaj się używać własnych sformułowań.
• Zobrazuj to o czym piszesz, w tak wielu szczegółach jak to możliwe – uczucia, kolory, tekstura, zapachy. To wpłynie na to jak piszesz.
• Nie masz do wykorzystania zbyt wiele słów, więc po prostu zacznij. Nie ma potrzeby opowiadania historii w sposób linearny, nawet mimo tego, że będzie to wymagało początku, środka i zakończenia. Znajdź to co najbardziej wstrząsające i od tego zacznij. To może być dowolny punkt twojej narracji.
• Nie skupiaj się za bardzo na dokładnych faktach. Nie pozwól aby przykryły prawdę.

Rekomendacje Gilly Adams, dyrektor działu scenarzystów BBC, oddziału BBC Wales, dotyczące spisywania historii.

Poprawianie i kończenie historii:

• Opowiedz swoją historię innym i poproś ich o ocenę. Co się sprawdziło a co nie. Czy wyrażasz się jasno? Czy nie pominąłeś czegoś ważnego, co było w pierwszej wersji?
• Mniej często znaczy więcej. Spodziewaj się ciągłego przepisywania. Edytuj dokładnie. Co jest esencją twojej historii? Postaraj się wyrazić to w jednym zdaniu. Następnie upewnij się, że nie ma tam nic zbędnego. Czy wszystko to ciągnie opowiadanie do przodu?
• Unikaj utartych frazesów i banałów. Szukaj nowej formy wypowiedzi.
• Uogólnienia to wyraz lenistwa i nie kończenia rzeczy. Szczegół, odpowiednio ukazany detal, jest tym co rezonuje.
• Opowiadanie potrzebuje struktury. Koniec musi mieć jakiś związek z początkiem, aby usatysfakcjonował słuchaczy. Pomyśl o kamieniach w strumieniu, kiedy dojdziesz na jego drugi brzeg, powinieneś ciągle widzieć początek swojej przeprawy.
• I same kamienie te są bardzo ważne. Są one jak kroki, z których składa się cała historia. Upewnij się, że nie przegapiłeś istotnego kroku.
• Szanuj swoją opowieść, tak jakby była to najlepsza opowieść na świecie.

4.6.4 Nagranie

Cele

• Przygotowanie wszystkich niezbędnych elementów do nagrania filmu.
• Nauczenie się podstaw nagrywania głosu.
• Wyszukiwanie zdjęć i nagrań w sieci – dobre praktyki.

Nagrywanie głosu
Techniczna strona zaczyna się od nagrania głosu.
Zarówno jakość techniczna jak i “subiektywne odczucie” nagranego głosu są kluczowe dla jakości opowieści cyfrowej. Trener powinien upewnić się, że dysponuje odpowiednim miejscem, gdzie można będzie na głos odczytać przygotowane historie.

Aby znaleźć właściwe miejsce do nagrań głosu, warto jest znać kilka praktycznych wskazówek. Spróbuj znaleźć pomieszczenie, gdzie znajdują się miękkie, tapicerowane fotele i krzesła, podłogi wyłożone są miękką wykładziną, a w oknach jest wiele zasłon. Może to znacznie ograniczyć efekt echo. Sprawdź akustykę klaszcząc i nasłuchując echo. Jeśli klaskanie nie wywołuje efektu echo, wynik nagrania będzie idealny.
Ogranicz dobiegające z zewnątrz hałasy, jak to tylko możliwe i upewnij się, że w pomieszczenie nie znajduje się bezpośrednio nad ulicą, zatłoczona ścieżką czy korytarzem, w pobliżu nie ma włączonych głośnych urządzeń elektrycznych czy windy. Wszystko co jest słyszalne dla ludzkiego ucha zostanie również zarejestrowane przez urządzenie nagrywające, zmniejszając czystość narracji. Jeśli tekst nie jest nagrany w odpowiednich warunkach, może to zrujnować cały film. Jeśli nie ma innej opcji, odpowiedniej jakości nagranie można uzyskać nawet w aucie, o ile zaparkowane jest w cichym miejscu, a wszystkie okna są pozamykane. Niezależnie od warunków, zawsze zrób nagranie testowe głosu, aby zweryfikować jego jakość i czystość.
Podczas nagrywania należy wyłączyć telefony (wyciszenie ich nie wystarczy, ponieważ fale radiowe, które emitują, mogą zakłócić nagranie) i umieścić je tak daleko od urządzenia nagrywającego jak to tylko możliwe. Jeszcze lepiej jest wcale nie przynosić telefonów do pokoju nagrań. Urządzenie nagrywające powinny znajdować się możliwie daleko od urządzeń elektronicznych (włączone komputery, telefony, radio, modem, itp.), ponieważ mogą, tak jak telefony, emitować dźwięk niesłyszalny dla ludzkiego ucha, ale rejestrowany przez urządzenie nagrywające.

Moderator upewnia się, że tekst został dokładnie odczytany i zwraca uwagę na wszelkie pojawiające się błędy. Nie jest problemem jeśli narrator nie jest w stanie przeczytać tekstu bezbłędnie podczas jednego nagrania. Nie o to chodzi, a ewentualne błędy można łatwo poprawić podczas edycji materiału.

Aby poprawić błędy, należy powtórzyć zdanie czy paragraf, zawierające błąd, inaczej w tekście może pojawić się luka, podczas nagrania. Zawsze dobrze jest zaznaczyć na papierze części, w których pojawił się błąd, przypomni to gdzie należy poprawić nagranie podczas procesu edycji i nagrywania.

Moderator śledzi też tekst swoim “zewnętrznym uchem” i może pomóc w lepszym dopasowaniu tekstu do osobowości narrator i atmosfery opowieści.

Dla zwykłych ludzi, czytanie tekstu na głos i nagrywanie go, może być nie lada wyzwaniem. Ludzie z zasady nie lubią słuchać własnego głosu z nagrania, który zwykle brzmi dla nich dziwnie. Jeśli nagranie się nie spodoba z jakichś względów, nie wahaj się powtarzać nagranie, do chwili aż osoba nagrywana uzna, że jest dobrze.

Podstawowa zasada nagrań to przynajmniej dwa razy nagrać kompletny tekst.

Nagrywanie obrazu (obróbka cyfrowa, robienie zdjęć)
Faza nagrywania obejmuje cyfryzację zdjęć (obrazki, tabele, itp.) oraz robienie nowych zdjęć, w razie potrzeby. Część zdjęć wykorzystana w procesie tworzenia opowieści cyfrowych mogą stanowić wydruki; aby je wykorzystać należy je zeskanować. Do tworzenia opowieści cyfrowych można również wykorzystać zdjęcia zrobione kamerą cyfrową lub pobrane z Internetu/mediów społecznościowych.

Korzystając z nich, należy rozważyć dwie istotne kwestie: rozmiar i rozdzielczość obrazka oraz kwestie związane z prawami autorskimi. Unikaj, jak to tylko możliwe, wykorzystywania zdjęć zrobionych przez osoby trzecie, szczególnie kogoś nieznajomego. Jeśli nasza opowieść wymaga uzupełnienia filmu zdjęciami pobranymi z Internetu, należy upewnić się czy można je bezpłatnie wykorzystać (czy są wolne od praw autorskich, czy posiadają odpowiednią licencję cc- creative commons) oraz czy nie znajdują się na nim żadne rozpoznawalne osoby. Jeśli potrzebne są zdjęcia ze stron mediów społecznościowych, wykorzystaj tylko te powiązane z osobami, które znasz, ale zanim zostaną upublicznione należy uzyskać zgodę od tych osób. W przypadku zdjęć pobranych z Internetu lub zeskanowanych, należy upewnić się, że mają odpowiednią rozdzielczość (przynajmniej 1280×720 pikseli, 300 dpi; format JPEG lub TIFF).

Aby przedstawić dwu minutowy filmik, zaleca się wykorzystać od 15 do 20 zdjęć – jeśli będzie ich mniej, tempo opowieści będzie za wolne, jeśli użyjemy więcej, może być za szybkie. Ważne jest więc aby wybrać odpowiednią ilość zdjęć.

Materiały wideo, muzyka

Dostępne są opowieści cyfrowe, w których można wykorzystać materiały wideo, muzykę czy inne efekty przy produkcji filmu. Ich wykorzystanie jest uzasadnione tylko w przypadkach kiedy dana kwestia jest ściśle powiązana z tą opowieścią, wzbogaca przekaz i ułatwia zrozumienie. W procesie edycji, trener musi ostrożnie odnieść się do wszystkich trzech elementów, tak aby nie odwróciły uwagi oglądających od właściwej opowieści. Głośność muzyki oraz efekty nie powinny zagłuszyć narratora ani ograniczyć zrozumienia i wydźwięku filmu. Źle ustawiony dźwięk lub niewłaściwie dobrane efekty osłabiają siłę przekazu a nawet mogą całkowicie zniwelować najbardziej dramatyczne punkty, a w ekstremalnych przypadkach całkowicie zdyskredytować przekaz.

Zawsze kiedy wykorzystuje się zewnętrzne materiały – filmy, muzykę, efekty specjalne – należy wziąć pod uwagę prawa autorskie. Wszelka muzyka, efekt czy klip, które nie są naszego autorstwa, nie są własnością publiczną ani nie są objęte licencją Creative Commons (bez praw autorskich), podlegają prawom autorskim oraz/lub wymagają uzyskania zgody.

4.6.4.1 Scenorys

Po zakończeniu procesu pisania, przychodzi czas na rozpisanie opowieści na sceny, które stanowić będą podstawę edycji audio i wideo.
Proces ten opiera się na:
• Uczestnicy zdecydują w jakiej kolejności poukładać poszczególne elementy, które stworzyli/zebrali, aby opowiedzieć swoją historię.
• Zrozumienie tego czym jest scenorys i jak może zostać wykorzystany. (Został wykorzystany już na poprzednich warsztatach).
• Łączenie słów i obrazków.
• Zrozumienie znaczenia komunikacji wizualnej.

Ważne jest aby uczestnicy przygotowali scenorys w oparciu o swój własny tekst i zdjęcia. Jest to prosta tabela o dwóch kolumnach, jedna kolumna zawiera tekst, podzielony zgodnie z rytmem wypowiedzi – zwykle jest to zdanie po zdaniu, połączone z odpowiednimi zdjęciami.

Format taki można zastosować przy wykorzystaniu komputera jak również kartki papieru i długopisu. Można tu wykorzystać każde narzędzie, o ile pozwala ono na powiązanie narracji ze zdjęciami. W zależności od tego co moderator uzna za lepsze dla uczestnika. W załączniku znajduje się skrypt z przykładowym scenopisem.

Scenopis sprawia, że w naszej opowieści widać dobrze zarówno tekst jak i zdjęcia. Przygotowując tekst i zdjęcia do swojej opowieści, uczestnicy często błędnie obliczają ilość potrzebnych zdjęć, ale po ukończeniu scenopisu, wiadomo jest czy dana ilość zdjęć jest wystarczająca i czy zostały one odpowiednio rozmieszczone, zgodnie ze swoim znaczeniem.

Ogólnie, kilka zdań to zwykle odpowiednia ilość tekstu na jedno zdjęcie, umożliwiająca odpowiednie tempo przekazu. Oczywiście, od tej zasady są również pewne wyjątki, wszystko zależy od emocji i dramaturgii opowieści.

Etap tworzenia scenorysu jest opcjonalny, może jednak pomóc uczestnikom w wizualizacji ich historii przed właściwą edycją, co pozwoli na łatwiejsze wprowadzenie zmian bez potrzeby uczenia się nowego oprogramowania.

4.6.5 Edycja

Proces edycji ma na celu zwiększenie umiejętności IT uczestników w zakresie:

• Podstawowych umiejętności w zakresie edycji dźwięku, obrazu i materiału wideo.
• Podstawowych umiejętności ICT przy wykorzystaniu wybranego programu do edycji.
• Tworzenia krótkich filmów opowiadających osobiste historie.

Aby przygotować opowieść cyfrową, wymagane jest spełnienie kilku określonych kroków:
• Nagrany dźwięk nie może mieć większych przerw, a wszelkie błędy czy pauzy, muszą zostać usunięte, po czym kończy się nagrywanie głosu i otrzymujemy szkielet opowiadania.
• Obrazki, jeśli to konieczne, powinny zostać wyedytowane (np. przycięte, z odpowiednio dobranym kontrastem).
• Odpowiednio wyedytowany i oczyszczony podkład głosowy, dobrane do niego zdjęcia oraz tytuł, razem tworzą cyfrową opowieść.

Film może zostać nagrany przez moderatora w oparciu o scenorys, we współpracy z narratorem. Niemniej jednak po opanowaniu podstawowych umiejętności edycji, uczestnicy będą w stanie tworzyć własne opowieści cyfrowe.

Na rynku dostępnych jest kilka programów do edycji, których wersje często się zmieniają, często też można ich używać wyłącznie na konkretnych systemach operacyjnych, celem niniejszego przewodnika nie jest dostarczenie konkretnych informacji technicznych.
Mamy wiele bezpłatnych edytorów audio i wideo, które możemy wykorzystać, niemniej jednak, często nie są one kompatybilne ze sobą, a edycja głosu i obrazów wymaga oddzielnych procesów. Dostępne są też liczne edytory działające online, które jednak wymagają szybkiego Internetu, w trakcie obróbki. Kompleksowa edycja przy pomocy programu zainstalowanego na komputerze również jest dobrym rozwiązaniem, które mimo tego, że może wymagać większych umiejętności – zwykle oferuje najlepsze rozwiązania przy edycji filmów.

Wykorzystanie oprogramowania zależy od doświadczenia uczestników oraz miejsca szkolenia. (Jeśli dysponujemy odpowiednia liczbą komputerów, wybrane miejsce jest wystarczające do przeprowadzenia szkolenia).

W konsekwencji, środki techniczne i podejście do procesu edycji zależą od wykorzystanego oprogramowania, jak również od moderatorów i narratorów opowieści. Poniżej prezentujemy kilka porad i wskazówek, które można wykorzystać.

• Moderator powinien dobrze znać program, którego używa.
• Na początku warsztatów należy sprawdzić stan techniczny wszystkich komputerów, które zostaną wykorzystane w procesie edycji, a zainstalowane oprogramowanie przetestowane. Techniczne przygotowanie nie powinno ograniczyć czasu edycji. (Może zostać wykonane podczas wcześniejszych warsztatów przez asystenta).
• Uczestnicy powinni zostać zapoznani z całym procesem edycji już na początku przeszkolenia technicznego, i powinni wyjaśnić, krok po kroku, jak tworzyć własne filmiki przy wykorzystaniu danego oprogramowania.
• Podczas demonstracji, uczestnicy powinni uważnie słuchać moderatora; na tym etapie, nie powinni jeszcze sprawdzać tej wiedzy w praktyce.
• Należy dać odpowiednią ilość czasu uczestnikom, aby zapoznali się z oprogramowaniem i opracowali film we własnym tempie.
• Jeśli istnieje taka potrzeba, moderator powinien pomagać uczestnikom. Doradzić im w kwestiach technicznych lub merytorycznych.
• Film powinien mieć tytuł, która pojawia się na samym początku. To czy imię twórcy pojawi się w filmie jest opcjonalne.
• Ważne jest aby zdjęcia miały odpowiednią rozdzielczość. Niska rozdzielczość i jakość zdjęć niszczy ogólny efekt.
• Unikaj wykorzystania zbyt wielu efektów wizualnych. Efekty cyfrowe (poruszanie się obrazków, efekt przejścia, podkreślanie pewnych detali, itp.) może pomóc w uzyskaniu lepszego efektu filmu, ale powinny być wykorzystane tylko jeśli uzasadnione. Moderator może doradzić w zakresie wykorzystania efektów cyfrowych, ale generalnie jest to kwestia gustu.
• Jeśli pojawi się jakaś blokada uniemożliwiająca ukończenie filmu, należy skonsultować się z moderatorem.
• Po ukończeniu filmu, dobrze jest zapisać go w odpowiedniej jakości, upewniając się, że plik nie jest zbyt duży (zaleca się następujące formaty: mov, mp4, mpeg, avi), przy czym należy pamiętać o pojawiających się aktualizacjach.

Łatwo jest źle oszacować czas potrzebny na edycję. Choć jest to zwykle pojedynczy techniczny proces, w uzyskaniu końcowego rezultatu największą rolę odgrywa kreatywność. Niemniej jednak edycja jest ciekawym i dającym satysfakcję procesem, kiedy na przykład widzimy, że film zaczyna nabierać kształtów, ze zbioru poszczególnych elementów zaczyna wyłaniać się sens, lub kiedy nabiera odpowiedniego tempa lub nowego znaczenia. Mała zmiana w procesie edycji może mieć duży wpływ na uzyskany rezultat.

Po ukończeniu procesu edycji, program do edycji “łączy” ze sobą poszczególne elementy, zgodnie z określonymi parametrami, tworząc plik wideo (mov, mp4, mpeg, avi, itp.), który może zostać zaprezentowany, w każdym momencie, szerszej publiczności.

4.6.6 Dzielenie się (wspólne oglądanie)

Ten etap warsztatów poświęcony jest dzieleniu się wynikami swojej pracy. W zależności od zaplanowanego czasu, można to wykonać pod koniec dnia, lub jako część osobnego spotkania, poświęconego w całości ewaluacji i ocenie tego wspólnego doświadczenia.
Ta część procesu to:
• Uczestnicy dzielą się ze sobą opracowanymi filmami.
• Uczą się jak opracować tego typu prezentację i jak się nią podzielić.
• Uświadamiają sobie swoje własne możliwości. Jeśli jest się odpowiednio skoncentrowanym rzeczy, które początkowo wydawały się niemożliwe stają się możliwe. (w tym przypadku jest to opracowanie filmu)

Opowieści cyfrowe tworzy się po to aby się nimi dzielić z innymi, choć może zdarzyć się tak, że twórca nie zechce podzielić się swoim filmem z szerszą publicznością, tylko z innymi uczestnikami warsztatów.
Zakończeniem i podsumowaniem procesu jest dzielenie się uczestników ukończonymi filmami. Wyświetlenie filmu jest ukoronowaniem ciężkiej pracy uczestnika. Jest to okazja do świętowania, kiedy uczestnik dzieli się ważnymi, osobistymi informacjami z innymi. Może się to jednak również łączyć z pewną obawą czy strachem przed występami publicznymi.

Moderator powinien postarać się aby pokaz jego filmiki był jak najciekawszy. Pomieszczenie powinno zostać zaaranżowane w taki sposób, aby monitor był widoczny przez wszystkich uczestników, oraz tak aby mógł być wygaszony, jeśli będzie taka potrzeba. Należy korzystać z nagrań o możliwie wysokiej jakości obrazu i dźwięku.

Moderator powinien, w kilku słowach, wprowadzić każdy z filmów, w sposób który pomoże rozwiać obawy narratora i zachęcić pozostałych uczestników do słuchania. Na tym etapie, moderator powinien powstrzymać się do uwag krytycznych i pilnować aby nie padały one ze strony pozostałych uczestników. Wszyscy uczestnicy powinni być obecni podczas wyświetlania.

4.6.7 Podsumowanie

Ten ostatni krok jest tak samo ważny jak pierwszy, ponieważ odpowiednie, szczere zamknięcie sesji umożliwi uczestnikom docenienie ich wysiłków i podsumowanie najważniejszych punktów.
Na tym etapie ważne jest aby również moderator podzielił się swoimi emocjami jak i uwagami odnoszącymi się do realizacji całego procesu.
Istotne momenty obejmują:
• Omówienie przebiegu warsztatów (zarówno w zakresie gotowania jak i tworzenia opowieści cyfrowych)
• Dzielenie się doświadczeniem z przebiegu procesu
• Określenie możliwego przyszłego wykorzystania opracowanych filmów

Zamknięcie warsztatów z tworzenia opowieści cyfrowych sprowadza się do krótkiej dyskusji, podczas której każdy z uczestników dzieli się swoja opinią na temat warsztatów, z grupą i z moderatorem. Jest to czas na podzielenie się swoimi osobistymi doświadczeniami, bardziej nawet niż rozmowa na temat ukończonych filmów, a ich krytyka jest absolutnie niewskazana.

Na etapie zamknięcia, każdy z uczestników powinien coś powiedzieć, włączając moderatora i jego asystentów. Aby zachęcić uczestników do mówienia można ich poprosić aby opowiedzieli o:
• Jednej rzeczy, której się uczyli.
• Jednej rzeczy, którą zrobiliby inaczej.
• Jednej rzeczy, którą by się podzielili.

Podczas podsumowania, należy jasno określić przyszłe wykorzystanie filmów.
Ukończony film jest intelektualna własnością jego twórcy, i w przyszłości może być wyłącznie wykorzystany za jej/jego – najlepiej pisemną – zgodą (ANNEX).
To twórca filmu decyduje o jego potencjalnej, przyszłej widowni. Może się to wahać od kompletnego zaprzeczenia poprzez częściową zgodę (kiedy to film udostępniany jest tylko ograniczonej widowni, np. do celów edukacyjnych), do zgody na szerokie udostepnienie (każdy może obejrzeć filmik w Internecie).
Moderator powinien zapewnić uczestników, że mogą zmienić lub wycofać swoje pozwolenie w każdej chwili.
Oznacza to, że mogą wyrazić zgodę na publikację, w późniejszym terminie, lub mogą zażądać usunięcia go z domeny publicznej (np. ze strony internetowej zarządzanej przez moderatora).
Po etapie podsumowania, można zorganizować opcjonalne oglądanie publiczne o ile uczestnik wyrazi na to zgodę. Moderator powinien poprosić o zgodę uczestników warsztatów przed publicznym odtworzeniem ich filmu. W ten sposób, pozostałe osoby (rodzina, znajomi) będą mogli również zobaczyć film i dowiedzieć się czegoś na temat osobistych doświadczeń uczestnika jak i samego projektu.

4.6.8 Oglądanie publiczne (opcjonalnie)

Etap ten jest całkowicie opcjonalny, a jego realizacja zależy od dwóch warunków: wyrażenia lub niewyrażenia zgody danego uczestnika na udostępnienie jego/jej cyfrowej opowieści, oraz od możliwości publicznego pokazania tych filmów.
W przypadku moderatora, który korzysta z tej opcji, celem powinno być:
• Podzielenie się doświadczeniami z projektu Healthnic z szerszą publicznością.
• Szerzenie nabytej wiedzy w zakresie diety multikulturowej.
• Poszerzanie relacji społecznych każdego z uczestników.
• Tworzenie poczucia przynależności.
Powinno być to radosne wydarzenie, przy akompaniamencie jedzenia i muzyki. Poza tym, projekt Healthnic koncentruje się wokół interaktywnego i multikulturowego środowiska, zdobywania wiedzy w zakresie kultury, świadomości i wzajemnego zrozumienia poprzez poznanie swoich tradycji kulinarnych.

Bibliography

-Allocca, Kevin. “Why Videos go Viral.” TED Video. 7:16. November 2011. http://www.ted.com/talks/kevin_allocca_why_videos_go_viral

-Barrett, Helen C. “How to Create Simple Digital Stories.” Accessed July 17, 2014. http://electronicportfolios.com/digistory/howto.html

-Bruner J. Actual minds, possible words. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press; 1988

-Carr D., Narrative and the real world: an argument for continui ty. Hist Theory 1986

-Clark MC, Standard P. The caregiving story: how the narrative approach informs caregiving burden. Iss Ment Hea Nur 1996

-Currier, Alyce. “One Nation Under Video.” Accessed July 17, 2014. http://wistia.com/blog/onenationunder-video

-Dolto Francoise, Tout est langage, éd. Gallimard, Paris, 1995

-Dolto Francoise, Une psychanalyste dans la cité. L’aventure de la Maison verte, éd. Gallimard, Paris, 2009

-Dreon Oliver. “Digital Storytelling Overview.” YouTube video, 4:56. March 27, 2010. https://www.youtube.com/watch?v=wCFj412QBgA

-Digistories. “How is a digital story made?” Accessed July 17, 2014. http://digistories.co.uk/digistories-2/how-is-a-digital-story-made/

-Digital Storytelling for Social Impact https://www.rockefellerfoundation.org/blog/digitalstorytellingsocial-impact/

-Digital Storytelling as a Social Work Tool: Learning from Ethnographic Research with Women from Refugee Backgrounds http://bjsw.oxfordjournals.org/content/early/2013/11/19/bjsw.bct184.abstract

-Elaine Lawless. Women Escaping Violence: Empowerment through Narrative. Columbia and London: University of Missouri Press, 2001

-Gergen KJ, Gergen MM. Narrative and the self relationship. Ad Exp Soc Psychol 1988

-Bán D., Nagy B., Digital Storytelling in Practice, training manual for digital storytelling workshops, output of the “i-DIGital Stories – Stories Educational Learning Facilities” project financed by the European Commission n. 2015-1-IT02-KA204-015181 – English version: http://idigstories.eu/wp-content/uploads/2016/09/Digital_Storytelling_in_Practice.pdf available in Italian, Hungarian, Greek and Polish on http://www.idigstories.eu )

-Gregory Bateson, Steps to an Ecology of Mind (1972) The message ‘this is play.’ In B.  Schaffner (Ed.), Group Processes (1956)

-Halpern, Joseph, and Alma E. Lantz. “Learning to utilize information presented over two sensory channels.” Perception & Psychophysics 16, no. 2 (1974): 321-328.

-Hétmilliárd digitális történet. Beszélgetés Joe Lamberttel [Seven billion digital stories. Interview with Joe Lambert]. Anthropolis 7.1 (2012)

-Hilliger, Laura. “Introduction to Topic #2: Digital Storytelling”. Accessed July 17, 2014. http://etmooc.org/blog/2013/02/02/introduction-to-topic-2-digital-storytelling/

-Lambert, Joe. Digital Storytelling: Capturing Lives, Creating Community. New York: Routledge, 2013

-LeeSing, A. Curtis, and Carol A. Miles. “The relative effectiveness of audio, video, and static visual

-computer-mediated presentations.” Canadian Journal of Education/Revue canadienne de l’education (1999): 212-221

-Margaret Mead, People and Places (1959; a book for young readers), Continuities in Cultural Evolution (1964), Culture and Commitment (1970)

-Mauchland, Betty. “Jimmy’s Story.” Pilgrim Projects Limited video. Last modified June 25, 2014. http://www.patientvoices.org.uk/flv/0047pv384.htm

-Microsoft. “Movie Maker” Accessed July 17, 2014. http://windows.microsoft.com/en-ca/windowslive/movie-maker

-Morales, Robert. “Youth Leaders Speak.” Vimeo video, 4:39. No date. http://silencespeaks.org/youth-leaders-speak/

-Muchmore, Michael. “Windows Movie Maker.” Accessed July 17, 2014. http://www.pcmag.com/article2/0,2817,2426904,00.asp

-Overcah Janine, Narrative research: a review of methodology and relevance to clinical practice, Crit Rev Oncol Hematol., 2003

-Sandelowski M. Telling stories: narrative approach in qualitative research. Image 1991

-Schützenberger Anne Ancelin , Aïe, mes aïeux! Liens transgénérationnels, secrets de amille, syndrome d’anniversaire, transmission des traumatismes et pratique du génosociogramme Paris, Desclée de Brouwer, 1988

-Schützenberger Anne Ancelin, The Ancestor Syndrome, Londres & New York, Routledge, 1998

-Steffen V. Life stories and the shared experience. Soc Sci Med 97. 1997

-Stivers C. Reflections on the role of personal narrative in social science. In: Diana Tiejens Meyers

-(Ed.), Feminists rethink thee Self. Boulder , CO: Westview Press; 1993 University of Mary Washington. “DS106.” Accessed July 17, 2014. http://ds106.us/

-Visser, Jasper. “How to Tell a Story that Stands out in the Digital Age?” Accessed July 17, 2014. http://themuseumofthefuture.com/2012/10/11/digital-storytelling-how-to-tell-a-story-that-standsout-in-the-digital-age/

Useful Links

-Methodological guide, toolkit and examples of digital storytelling: www.idigstories.eu

-Center for Digital Storytelling: http://www.storycenter.org/

-Anthropolis, Storycenter (Hungary): http://storycenter.hu/

-Historypin: http://www.historypin.com/

-Daniel Medaows, Photobus: http://www.photobus.co.uk/

-Breaking Barriers: http://www.breakingbarriers.org.uk/

-Cowbird: http://cowbird.com/

-Patient Voices: http://www.patientvoices.org.uk/

-Storyworks: http://www.storyworksglam.co.uk/

-Digistories: http://digistories.co.uk/

-Historiana: http://historiana.eu/

-MemOro – Bank of The Memories: http://www.memoro.org/index.php

-Queensland University of Technology, Australia: http://digitalstorytelling.ci.qut.edu.au/

-DeTales (European stories): http://detales.net/

-K-Values (Empowerment stories): http://www.kvalues.eu/

-Diamond (Digital storytelling in museums): http://www.diamondmuseums.eu/project.html

-IntegrArt (Digital stories with immigrants): http://fotomemoria.eu/integrart/?page_id=8

-X-story (Digital storytelling in schools): http://www.storycenter.hu/x-story/

-More links: http://www.freeeslmaterials.com/digital_storytelling.html

-Guide for digital storytelling: http://www.schrockguide.net/digital-storytelling.html

19coop - The contents of this website are licensed under a Creative Commons Attribution - NonCommercial -ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) except if otherwise noted