2. Część teoretyczna

2.1 Filozofia

2.1.1 Kontekst projektu HEALTHNIC

W obecnej sytuacji społecznej, gospodarczej i politycznej w Europie, jesteśmy świadkami wielu przemian społeczno-ekonomicznych, oraz tych związanych z szeroko pojętym dobrobytem, które mają ogromny (negatywny) wpływ na osoby najbardziej podatne oraz społeczności najmniej przygotowane–osoby długotrwale bezrobotne, imigrantów czy uchodźców. Grupy te zwykle doświadczają najwięcej trudności w zakresie mobilności, mają najniższe zaufanie społeczne oraz niski standard życia. [2]

Zostało dobrze udokumentowane, że niski poziom zdrowia wzrasta w biednych krajach i środowiskach defaworyzowanych, a dodatkowo nasilany jest przez izolację i wykluczenie społeczne. Kwestie te, jeśli pozostaną nierozwiązane, mogą dalej spowalniać proces integracji. [3]

Ten projekt sięga ponad etykietki, uznając różnice i podobieństwa wśród ludzi, jak i cechy, które działają na ich niekorzyść. Wskazuje on na umiejętności poszczególnych osób, ich odporność i wiedzę, pozwalającą na zbudowanie lepszych relacji i silniejszych społeczności. Istotą pomysłu jest skoncentrowanie się na tym co dobrego wnoszą nowi członkowie danej społeczności, przy wykorzystaniu gotowania jako medium interakcji społecznej, dzielenia się przepisami i wspólnych posiłków, które mogą nam pomóc w lepszej integracji.

Założenia te zostaną osiągnięte poprzez przeprowadzenie serii edukacyjnych warsztatów HEALTHNIC, podczas których uczestnicy będą mieli możliwość:

• Dowiedzieć się więcej na temat zdrowego odżywiania, przygotowywania posiłków, planowania budżetu i samego gotowania;
• Nabędą nowe umiejętności kluczowe (język obcy; ICT; komunikacja);
• Nauczą się tworzyć opowieści cyfrowe;
• Zyskają świadomość kulturową i umiejętność lepszej integracji i włączenia społecznego.

[2] http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2016/573908/EPRS_BRI(2016)573908_EN.pdf
[3]http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Europe_2020_ indicators_- poverty_and_social_exclusion

2.1.2 Czemu służy proces HEALTHNIC?

Pożywienie jest czymś czego wszyscy potrzebujemy do podtrzymania życia, ale również do jego doświadczania. Może być źródłem przyjemności lub wspomnień z przeszłości, a często jest wycieczką w nieznane, kiedy próbujemy nowych rzeczy po raz pierwszy. Jest to również sposób na podzielenie się doświadczeniami i umiejętnościami, przygotowanie zdrowych, pożywnych posiłków, wspólne gotowanie i posiłki.

Akt dzielenia się posiłkiem jest dla większości z nas czymś oczywistym i należnym, ale w życiu wielu osób brakuje nawet tego. Przygotowywanie posiłków dla wielu osób może być radosnym zadaniem, a poza tym, że projekt ten jest o dobrym jedzeniu, jego zadaniem jest również zebranie osób wywodzących się z różnych środowisk i umożliwienie im podzielenia się swoimi doświadczeniami. Mamy nadzieję, że projekt ten zainspiruje  jego uczestników do dbania o jakość swoich posiłków, również po jego zakończeniu.

Przewodnik ma na celu wsparcie w tworzeniu serii warsztatów, i zawiera liczne sugestie na temat sposobu zorganizowania i przeprowadzenia warsztatów dla grup multikulturowych, które obejmą:

  • Naukę o tanich, smacznych i zdrowych posiłkach;
  • Zwiększenie świadomości i zrozumienia sposobów wykorzystania produktów lokalnych i sezonowych;
  • Dzielenie się kulturą jedzenia i odżywiania się;
  • Naukę o alternatywnych składnikach;
  • Tworzenie i dzielenie się wiedzą za pomocą opowieści cyfrowych.

Ostatecznie, jedzenie jest czymś co nas uszczęśliwia, zbliża do siebie, i jako takie jest też narzędziem zwiększającym integrację.

Od samego początku, osoby zaangażowane będą pochodziły z różnych krajów, środowisk, kultur, i będą miały różne oczekiwania. W ramach projektu powstaną ćwiczenia i materiały, które pomogą w zbliżeniu, obcych sobie osób, pozwalając im na lepsze wzajemne zrozumienie.

2.2 Wprowadzenie do tematyki projektu HEALTHNIC

2.2.1 Uczenie partycypacyjne – ‘Uczenie poprzez działanie’

Jedną z najbardziej inkluzyjnych metod nauki jest uczenie się poprzez wykonywanie praktycznych zadań. Sposób ten można wykorzystać w wielu różnych sytuacjach, umożliwia on wysoki poziom interakcji, pozwala na pokonanie barier kulturowych i językowych, i zwykle daje też dużo radości.

Zwykle najlepiej działa w małych grupach, 10-15 osobowych, oraz w przestrzeniach kontrolowanych, takich jak kuchnia czy klasa.

Zostało to dobrze udokumentowane i jest wiedzą powszechną, że każdy z nas ma inny sposób uczenia się, przyswajania i zapamiętywania informacji. Wykorzystanie podejścia partycypacyjnego wydaje się być najlepszą możliwą metodą pracy uczestnikami z różnych kultur i środowisk, oraz o różnych umiejętnościach językowych. Zaangażowanie uczestników w tą metodę, umożliwia im wykorzystanie osobistych doświadczeń, uczenie się od innych współpracowników oraz moderatora warsztatów.

Moderacja wiąże się z zarządzaniem grupą i “wykonywaniem władzy” – z jednej strony moderator może zainicjować proces, stanąć z boku i pozwolić grupie (procesowi) podążać własną ścieżką, a z drugiej strony zarządzać procesem tak, że pozostaje na ‘właściwym szlaku’, w kierunku założonego celu.

Zadania wspierające zachowania i relacje mogą obejmować

  • Zadania od otwartych do zorientowanych na cel
  • Od wyłaniających do skupiających
  • Wzmocnienie autonomii grupy przy wykorzystaniu połączenia moderacji i tradycyjnych metod nauczania.

Połączenie formalnych metod nauczania pokazuje, że w różnym stopniu, moderatorzy odpowiadają za zaplanowanie i koordynację procesu, analizę wyników i konkluzje. W ten sposób, metoda tworzy więzi pomiędzy uczniami i zwiększa ich chęć uczestnictwa, dzielenia się wiedzą i nauki.

Tam gdzie język odbywa ważną rolę w zrozumieniu, ważne jest aby włączyć elementy nauki języka do warsztatów poprzez tworzenie listy słownictwa, słowników tradycyjne i obrazkowe, wsparcie rówieśników oraz/lub tłumacza.

W tym przypadku, słowniki zostaną opracowane podczas warsztatów, przez każdego z uczestników, przy pomocy moderatorów i nauczycieli.

W Przewodniku i Zestawie narzędzi znajdziemy również materiały, o prostej formie, które pomogą uczestnikom ze słabszą znajomością języka w lepszym zrozumieniu znaczenia poszczególnych zadań, na przykład, można tu wykorzystać format scenorysu “storyboard” aby przygotować podstawowe przepisy przy wykorzystaniu dostępnych składników, wraz z opisem procesu przyrządzania.

Seria warsztatów obejmuje wiele różnych stylów nauki, niemniej jednak aktywne i praktyczne podejście jest kluczowe w zwiększaniu odpowiednich umiejętności i włączenia społecznego.

2.2.2 Zadania na budowanie zespołu

Publikacja ta zawiera zarówno prezentację naszego własnego doświadczenia w prowadzeniu warsztatów Healthnic, jak i Przewodnik przekazujący ta wiedzę wszystkim tym, którzy zechcą sami przeprowadzić podobne warsztaty, zgodnie z zasadami uczenia partycypacyjnego. Warsztaty Healthnic skierowane są do osób, które chcą pracować w grupach. Czy to ucząc się nowych umiejętności, czy też dzieląc wiedzą, dynamika grupy rozwinie się naturalnie, przy odpowiednim wsparciu dla uczestników, obejmującym stymulowanie ich pewności siebie, oraz zwiększanie ich umiejętności językowych i komunikacyjnych.

Dużo pracy poświęcone będzie na omawianie, przygotowywanie, gotowanie i wspólne jedzenie, co daje każdemu z uczestników równe szanse podzielenia się swoimi opiniami z innymi uczestnikami i moderatorami.

Rola moderatorów warsztatów jest więc kluczowa w sterowaniu dynamika grupy i budowaniu zaufania podczas prowadzenia warsztatów.

Moderatorzy powinni również uwzględnić potrzebę współpracy z uczestnikami w procesie rekrutacji i promocji, tak aby, od początku mieli poczucie zaangażowania w realizację warsztatów i odpowiednio rozumieli ich sens i potrafili je to odtworzyć na kolejnych warsztatach.

W Przewodniku znajdziemy szczegółowo opisane przykłady wraz z sugestiami. Poniżej jeden z przykładów:

Pieczenie chleba to świetne ćwiczenie na początek zadań grupowych (jeśli nie masz dostępu do piekarnika, można wykorzystać maszynę do robienia chleba).

  • Uczestnicy omawiają typy chleba z ich kraju/region pochodzenia;
  • Uczestnicy uczą się właściwego słownictwa, umożliwiającego zrozumienie składników, metod przygotowania i samego procesu pieczenia chleba;
  • Uczestnicy omawiają koszt przygotowania własnego chleba i jego zakupu, oraz porównują ceny chleba w swoich krajach.
  • Jak można zmodyfikować podstawowy przepis na chleb – aby był bardziej tradycyjny i zdrowy?
  • Jak bardzo będą różniły się “dobre” wypieki poszczególnych grup?
  • Czy pojawił się przepis, który zawiera pomysły wspólne dla wszystkich grup?

2.2.3 Zadania wspierające wymianę kulturową

Praktyczne omówienie potraw i sposobów ich przygotowania, stanowi podstawę przygotowania warsztatów i umożliwia dzielenie się tradycją i kulturą związaną z jedzeniem. Praca w małych grupach umożliwi tworzenie się “więzi” pomiędzy uczestnikami, co pomoże w przyswajaniu wiedzy, zwiększaniu świadomości i zrozumienia innych kultur.

Na przykład:

  • Odkrywanie przepisów, sposobów przygotowywania jedzenia i nawyków żywieniowych innych kultur
  • Maniery przy stole – różnice pomiędzy krajami i regionami (również różnice pokoleniowe)
  • Dlaczego niektórzy jedzą sztućcami, a inni rękoma lub chlebem?
  • Jak jedzenie rękoma wpływa na trawienie?
  • Czy każdy w grupie je tradycyjne śniadanie, obiad i kolację, o ustalonych porach?
  • Jak zdrowa jest twoja narodowa dieta? Czy w twoim kraju istnieje problem otyłości?
  • Czy w twoim kraju jedzenie ma związek z religią?

Uczestnicy będą mieli dużo okazji, podczas serii warsztatów, do interakcji z grupą, dzięki licznym ćwiczeniom na budowanie zespołu, oraz materiałom zawartym w Przewodniku i Zestawie narzędzi.

Uczestnicy nie powinni się obawiać zadawać sobie pytań, jakkolwiek granice powinny być ustanowione na początkowych sesjach, tak aby zapewnić, że określone pytania czy brak wiedzy nie spowodują urazy. Poprzez budowanie zaufania i ustanawianie podstawowych zasad, tworzymy środowisko, w którym uczestnicy i moderatorzy uczą się od siebie, a ryzyko zaistnienia nieporozumień zostaje zminimalizowane.

Stale się uczymy i jest to absolutnie konieczne aby umożliwić uczestnikom dzielenie się swoją wiedzą i umiejętnościami, tak aby i oni mogli nas czegoś nauczyć!

Zestawienie i porównanie podobieństw i różnic kulturowych związanych tradycyjnym żywieniem, zachęci wszystkich do wzięcia udziału. Dyskusja będzie dotyczyć składników i metod przygotowania posiłku, w związku z czym dialog międzykulturowy stanie się częścią procesu.

  • Co podoba nam się najbardziej w tradycjach innych osób?
  • Ile kosztują składniki i przygotowanie określonego dania?
  • Czy można to zrobić inaczej, lepiej, taniej, zdrowiej?
  • Jak ważne jest przygotowywanie jedzenia w krajach uczestników?

Na te i podobne pytania można odpowiedzieć podczas serii warsztatów.

2.2.4 Włączenie społeczne

Zebranie osób z różnych grup, takich jak bezrobotni, imigranci czy uchodźcy, w ramach projektu HEALTHNIC, daje nowe możliwości zwiększenia wiedzy w zakresie kultury, wzajemnego zrozumienia, w wyniku czego wspiera etos włączenia społecznego i integracji ekonomicznej.

W obecnym klimacie politycznym i ekonomicznym, w UE i na świecie, wpływ negatywnie nastawionych, stronniczych mediów, i rosnąca nietolerancja polityczna w odniesieniu do grup znajdujących się w niekorzystnej sytuacji, w połączeniu z tendencjami nacjonalistycznymi i etnocentrycznymi, bardzo niekorzystnie oddziałują świadomość i zrozumienie innych kultur.

Przeciwstawianie się stereotypom, wspólna nauka i dzielenie się jest narzędziem służącym zmianie “serc i umysłów”, niezależnie od status społecznego, płci, pochodzenia etnicznego, narodowości, wieku, orientacji seksualnej, religii czy poglądów.

W tym względzie, rekrutacja i selekcja wszystkich uczestników projektu, powinna uwzględniać odpowiedni proces informacyjny, tak aby każdy z uczestników wiedział czego się spodziewać – na przykład, ze będą tam uczestnicy z różnych grup; należy też nakreślić zakres wiedzy i umiejętności, świadomość kulturową i tradycje.

Uczestnicy mogą dostać pierwsze zadanie lub ankietę dotyczące tego dlaczego chcą zaangażować się w projekt, czego oczekują od warsztatów i czego chcą się nauczyć. Pod koniec warsztatów, moderatorzy mogą ocenić czy ich oczekiwania zostały spełnione i czego dowiedzieli się włączeniu społecznym i wymianie kulturowej.

2.2.5 Wprowadzenie do edukacji żywieniowej

Zdrowie zdefiniowane zostało przez Światową Organizację Zdrowia 1948 jako “stan kompletnego fizycznego, społecznego i mentalnego dobrobytu, oraz brak wszelkich chorób i dolegliwości” (https://www.wcpt.org/node/47898)

Nasze codzienne wybory dotyczące jedzenia mają znaczący wpływ na nasze zdrowie fizyczne i psychiczne, oraz samopoczucie ogółem.

Dobre i zdrowe jedzenie można postrzegać jako naturalny, nieprzetworzony pokarm. Odpowiednie żywienie dostarcza organizmowi wszystkich niezbędnych składników pokarmowych, witamin i minerałów. Zróżnicowanie, równowaga i umiar są kluczowe dla dostarczenia odpowiedniej ilości tych elementów. Jedzenie działa jak panaceum i wpływa na wszystkie układy organizmu. Kiedy aktywny styl życia, z dostateczną liczbą ćwiczeń i pozytywnym nastawieniem, łączą się z dobrze zrównoważoną, zróżnicowaną i zdyscyplinowaną dietą, nasze zdrowie korzysta bez ograniczeń.

Dokładny skład zrównoważonej diety będzie się różnił w zależności od indywidualnych potrzeb, i jest uzależniony od wieku, płci, stylu życia, zdrowia fizycznego i psychicznego, środowiska kulturowego, zwyczajów żywieniowych oraz lokalnie dostępnych produktów. Niemniej jednak, podstawowe zasady zdrowej diety pozostają niezmienione.

Warzywa, owoce, rośliny strączkowe (rośliny strączkowe), produkty pełnoziarniste, orzechy i nasiona są ważnym źródłem witamin, minerałów, błonnika pokarmowego, białka roślinnego, złożonych węglowodanów, niezbędnych tłuszczów i przeciwutleniaczy.

Choć wiemy, że odpowiednie odżywianie w połączeniu z aktywnością fizyczną pomaga zachować dobre zdrowie, warto również przypomnieć, że nasza dieta może również pomóc:

  • Poprawić samopoczucie;
  • Zapobiec otyłości;
  • Zwiększyć poziom energii;
  • Zwiększyć odporność na zachorowania;
  • Zwiększyć zdolność powrotu do zdrowia;
  • Obniżyć poziom cholesterolu;
  • Obniżyć ciśnienie krwi;
  • Zmniejszyć ryzyko wystąpienia określonych chorób, w tym cukrzycy, chorób serca, zawałów, nowotworów, czy osteoporozy.

2.2.6 Budżet domowy

Planowanie i wcześniejsze przygotowywanie posiłków jest kluczowe w zarządzaniu dietą i związanymi z nią wydatkami, pomagając w przygotowaniu tanich posiłków. Możemy na przykład wybierać droższe produkty o wysokiej jakości, takie jak produkty pełnoziarniste, soczewica i fasola, można zakupić hurtowo po niższej cenie, wspólnie ze znajomymi czy rodziną. Te odżywcze pokarmy są o wiele mniej kosztownym sposobem na uzyskanie, dobrych, pożywnych posiłków, a poprzez dodanie ziół i przypraw, można znacznie wpłynąć na ich smak.

  • Czas jest również ważny przy zakupie żywności. Kupuj świeże lokalne produkty w sezonie, gdy jest obficie, bardziej aromatycznie, bardziej odżywczo, bez chemicznych środków konserwujących, gotowe do spożycia i można je przygotować i zamrozić do późniejszego wykorzystania.
  • Zastanów się jak pakować jedzenie w porcjach, które mogą być wykorzystane jako jeden posiłek, tak aby maksymalnie ograniczyć odpady.
  • Przejdź się na ryneczek, pod koniec dnia handlowego, a na pewno znajdziesz tam ciekawe promocje oraz porady dotyczące przechowywania jedzenia.
  • Szukaj specjalnych ofert i promocji, planuj i przygotowuj posiłki maksymalnie wykorzystując to co masz na stanie, aby dalej zredukować odpady.
  • Regularnie sprawdzaj lodówkę i rób w niej porządek, przyklejając etykiety i daty na produktach, ograniczysz w ten sposób marnowanie żywności.
  • Nowe, pyszne potrawy można przygotować na bazie jedzenia, które zostało nam z poprzedniego posiłku.
  • Poszerzaj swoją wiedzę i różnorodność potraw, szukając określonych produktów, w różnych specjalistycznych sklepach, pracownicy których zwykle chętnie dzielą się swoją wiedzą.
  • Wybieraj tańsze partie mięsa, które często są bardziej pożywne i smaczne, po odpowiednim doprawieniu i przygotowaniu.

Zaopatrz się w niezbędne pojemniczki, w których można bezpiecznie przechowywać żywność i odpowiednio planuj posiłki.

2.3 Wprowadzenie do Metody tworzenia opowieści cyfrowych i aspekt praktyczny

Dlaczego opowiadamy historie? Wykorzystujemy je do zabawiania innych, do wywierania wpływu, wyjaśniania i rozumienia świata. Historie są elementem wspólnym wszystkich kultur i są sposobem na nadanie struktury i sensu naszym wspólnym doświadczeniom, oraz podzielenie się nimi z innymi.

2.3.1 Definicja

Tworzenie opowieści cyfrowych odnosi się do “procesu, poprzez który różni ludzie dzielą się swoimi życiowymi historiami i wyobrażeniami z innymi, przy wykorzystaniu narzędzi cyfrowych, poprzez Internet i inne systemy dystrybucji cyfrowej” (http://institute-of-progressive-education-and-learning.org/elearning-i/digital-storytelling/).

Opowieści cyfrowe pomagają uczestnikom w lepszym skupieniu się na swoich opowieściach, przełożeniu ich na słowa, dodania dramatyzmu, i odniesienia ich do innych, za pomocą zdjęć i innych narzędzi wizualnych. W procesie tym, narrator rozwija swoją opowieść, dodając do niej zdjęcia, przedmioty, rysunki, itp. Rezultatem jest około 2-minutowy filmik  powiedziany przez narratora, w oparciu o jego osobiste zdjęcia. Metoda tworzenia opowieści cyfrowych, z natury jest bardzo zróżnicowana, a w związku z tym może być wykorzystana do w dokumentowaniu, edukowaniu lub zabawianiu innych, ma zastosowanie w każdej dziedzinie życia i może być wykorzystana do różnych celów.

W projekcie HEALTHNIC, opowieści cyfrowe pomagają uczestnikom lepiej skoncentrować się na sobie oraz na swoich opowieściach, ubrać je w słowa, dodać dramatyzmu i odnieść je do innych opowieści z wykorzystaniem zdjęć, lub innych pomocy wizualnych, w kontekście jedzenia.

W procesie, uczestnicy rozwijają swoje osobiste historie, dodając do nich zdjęcia, itp. rezultatem jest dwu/trzy minutowy filmik, opowiedziany przez narratora z wykorzystaniem osobistych zdjęć.

2.3.2 Dlaczego wykorzystujemy Metodę opowieści cyfrowych w tym projekcie?

W ostatnich etapach projektu HEALTHNIC, warsztaty z tworzenia opowieści cyfrowych będą wykorzystane do wyrażenia talent w innej dziedzinie, przy wykorzystaniu różnych środków, w oparciu o to czego uczestnicy nauczyli się podczas serii warsztatów. Ponadto, zwiększa one umiejętności ICT uczestników w zakresie rejestrowania własnych wspomnień.

Opowiedzenie historii w ten sposób, pomaga uczestnikom w rozwinięciu większego poczucia przynależności i wyrażeniu swojej unikalnej tożsamości.

Niektóre organizacje, biorące udział w tym projekcie, wykorzystywały już wcześniej różne metody tworzenia opowieści cyfrowych (projekt “IDigStories” i “Tell Your Story”),z doskonałymi rezultatami. Moderatorzy mogą skorzystać z wypracowanej wcześniej wiedzy i zastosować ją w kontekście tematu jedzenia w projekcie HEALTHNIC. Z tego powodu, zaleca się korzystanie z bardziej kompleksowego i szczegółowego przewodnika po tworzeniu opowieści cyfrowych, dostępnego do pobrania tutaj: http://idigstories.eu/wp-content/uploads/2016/09/Digital_Storytelling_in_Practice.pdf

2.4 Aktywne obywatelstwo

Poczucie bycia częścią wspólnoty to istotna potrzeba, niemniej jednak, w dzisiejszych czasach poczucie te podlega nieustannym zmianom i coraz więcej wymiarów. Ludzie są zapraszani do uczestnictwa w różnych sieciach społecznościowych, zgodnie z ich społecznymi, kulturowymi, zawodowymi czy politycznymi działaniami. Równocześnie brak bliższych relacji z innymi i brak aktywności społecznej stanowią istotne ryzyko.

Proces “Warsztatów Healthnic” ma na celu umożliwienie zrozumienia tych zagrożeń społecznych i upoważnienie do tworzenia tożsamości społecznego zaufania zamiast tożsamości konfliktu, jak również dostarczenie alternatywy dla społecznego zjawiska polaryzacji, takiego jak wzrost nacjonalizmów w Europie.

Aktywne obywatelstwo w tym kontekście mogłoby wypełnić pewne luki wynikające z kryzysu tożsamości i zapobiec ryzyku wykluczenia społecznego, które zagraża takim grupom społecznym jak na przykład uchodźcy czy osoby bezrobotne.

W kontekście “Warsztatów Healthnic”, aktywne obywatelstwo oznacza dzielenie się wiedzą, rozumienie wspólnych potrzeb oraz zaangażowanie się w działania lokalnych społeczności. Jest to połączenie czynników i działań, które budują i podtrzymują właściwe relacje pomiędzy różnymi grupami społecznymi, oraz zrozumienie, że wszyscy jesteśmy od siebie zależni.

Filozofia procesu jak i cele strukturalne koncentrują się na ujawnianiu i pielęgnowaniu dorobku kulturowego, promując poszczególne grupy społeczne i wiedzę wypracowaną w ramach warsztatów.

Kluczową częścią procesu Healthnic jest prezentowanie opowieści cyfrowych. Opowieści cyfrowe, które powstaną podczas warsztatów zostaną udostępnione w społecznościach cyfrowych i lokalnych uczestników, jako materiały edukacyjne do szkół, lokalnych bibliotek, stowarzyszeń i organizacji edukacyjnych. Poprzez transfer tej wiedzy do społeczności lokalnych, uczestnicy warsztatów będą odgrywać aktywną role w społeczności, przyjmując rolę moderatorów i ambasadorów zdrowego, multikulturowego podejścia do życia i relacji społecznych.

Kluczowe jest aby organizatorzy przygotowali, na koniec warsztatów, dni otwarte i podzielili się wypracowanymi rezultatami z innymi, zorganizowali wspólne gotowanie i posiłek, oraz wykorzystali podobne tematycznie wydarzenia lokalne do podzielenia się stworzonymi opowieściami cyfrowymi z szerszą publicznością i zachęcenia większej ilości osób do aktywnego udziału w życiu społeczności.

Bibliografia

-Allors, M (2001) Citizenship, Review Rights and Contractualism. In Carney, T., Ramia, G., Yeatman, A. (eds.), Contractualism and Citizenship. Special Edition of Law and Citizenship, vol. 18, no. 2, pp. 79-111

-Arnstein, R. S. (1969) A ladder of citizen participation. Journal of the American Planning Association, Vol. 35, 216–224.

-Bahmueller, C. (2000): Civil society and democracy reconsidered. In: Bahmueller and Patrick: Principles and practices for education of democratic citizenship. Center for Civic Education, Calabasas.

-Ban D., Nagy B. (Anthropolis Association-2016), Digital Storytelling in Practice – This learning material has been produced within the 'i-DIGital Stories – Stories Educational Learning Facilities’ project, financed by the European Commission.

Commission staff working document (2005), Citizens for Europe to promote active European citizenship. SEC (2005) 442

-Cook, J. (1998), Flexible Employment: Implications for Gender and Citizenship in the European Union. New Political Economy, Vol. 3, No. 2

-Harkin, M. (2007), Ο ρόλος του εθελοντισμού στη συμβολή για την οικονομική και κοινωνική συνοχή, Έγγραφο Εργασίας Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

-Holford, P., New Optimum Nutrition Bible, 2004

-Marshall, T. (1973): Class, citizenship and social development. Chicago, University of Chicago Press.Rix, M., Can Citizenship be Gender-neutral and -inclusive?Exploring the possibilities of social and legal citizenship

-Pitchford, P., Healing with wholefoods, Third edition, 2002

-Wilcox, B., Wilcox, C., Suzuki M., The Okinawa Way, 2001

-Γιαννής, Ν. (2002), Τι είναι η Κοινωνία Πολιτών, Αθήνα, Κίνηση Πολιτών

-Μακρυδημήτρης, Α. (2004), Η σκοτεινή όψη της Κοινωνίας Πολιτών

Przydatne linki

19coop - The contents of this website are licensed under a Creative Commons Attribution - NonCommercial -ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) except if otherwise noted